"گراز" معروف به "باغبان جنگل"، گونه‌ای است که با برهم زدن تعادل چرخه اکوسیستم و اشغال زیستگاه‌های طبیعی از سوی انسان به تهدید و آفتی برای مزارع و محصولات کشاورزی بدل و صدور پروانه شکار گراز برای اتباع خارجی در همدان راهکاری برای مقابله با آن شده است.
به گزارش زیست آنلاین از مهر، شکار و شکارگری در ایران ریشه‌ای دیرینه دارد و نیاکان ما شکار را مناسب‌ترین مکتب برای تعلیم و تربیت و آموزگار حقیقی فنون جنگ، سحرخیزی، بردباری، تحمل سختی‌ها، آموختن نظم و ترتیب به کودکان و نوجوانان می‌دانستند و فرزندانشان را از کودکی در این مکتب می‌پروراندند.

پس از پیروزی انقلاب برای اولین بار در قانون اساسی ایران یک اصل (اصل ۵۰) به امر حفاظت از محیط زیست اختصاص یافت که ضرورت و اهمیت این مسئله را از دیدگاه جمهوری ایران نشان می‌دهد و طبق این قانون هر نوع فعالیتی که باعث تغییر و تخریب غیرقابل جبران محیط زیست انسان اعم از خشکی و دریا شود، ممنوع است.

درحال حاضر قوانین شکار و صید باعث تعیین سهمیه، مشخص نمودن آغاز و پایان فصل شکار، برنامه‌ریزی عملی، تنظیم روش ها و متدهای شکار و نحوه استفاده از محصولات جنبی آن می‌شود و در جمهوری ایران شکار و صید تحت مقررات و ضوابط خاص خود قرار دارد و سازمان حفاظت محیط زیست وظیفه تهیه و تنظیم قوانین مربوطه و اجرای قوانین مذکور را بر عهده دارد.

مبادرت به شکار و یا صید در پناهگاه های حیات وحش و مناطق حفاظت شده و رودخانه‌های حفاظت شده منوط به تحصیل پروانه ویژه از طرف سازمان حفاظت محیط زیست است، مناطقی که از سوی کارشناسان سازمان مورد مطالعه قرار گرفته باشد هر ساله تعداد و نوع شکار در هر منطقه مشخص و سپس مجوز صدور پروانه ویژه صادر می شود و بهای پروانه شکار که درصدی از ارزش شکار است از طرف سازمان برآورد و به اطلاع متقاضیان پروانه ویژه شکار رسانده خواهد شد.
در همین زمینه سازمان حفاظت محیط زیست استان همدان هر ساله پس از برآورد تعداد گراز و یا خوک وحشی استان ، تعدادی پروانه شکار به میزانی که لطمه ای به طبیعت و تنوع زیستی کشور وارد نیاورد صادر می کند و این امکان را در اختیار اتباع خارجی قرار می دهد تا از این فرصت بهره مند شوند.




در این طرح سازمان در قالب یک طرح مطالعه شده و در محدوده قوانین به این امر می پردازد و در عین حال طبیعت و تنوع زیستی بی نظیر استان را برای نسل های آینده و فرزندان خود حفظ می کند.
اما در همین راستا صدور پروانه شکار گراز در استانهای کشور برنامه ریزی شده است که در همین خصوص مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه دستور العمل صدور پروانه شکار گزار در همدان را معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به استان ها ابلاغ کرده است، اظهار داشت: امسال طبق دستور العمل پروانه شکار گزار در همدان برای اتباع خارجی صادر می شود.
قربانعلی محمد پور با بیان اینکه بر اساس دستورالعمل استان ها باید مکان هایی که نیاز است تعدادی از گونه های جانوری حفظ و یا معدوم شود و یا گونه ای با منافع جامعه کشاورزی و مسکونی تضاد پیدا کرده است را بررسی کنند، بیان کرد: تعداد پروانه های صادره برای متقاضیان و برحسب شرایط اکولوژیک منطقه با تشخیص مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تعیین می شود و حداکثر نیز باید به میزان 20 درصد از خوک وحشی یا گراز استان باشد.

وی با بیان اینکه تعداد گراز وحشی استان را از طریق همیاران و محیط بانان بایک سرشماری برآورد می کنیم، عنوان کرد: صدور پروانه شکار فقط از اختیارات معاونت محیطی طبیعی و تنوعی زیستی سازمان است و استان ظرفیت خود را به تهران اعلام و تهران برای افراد مجاز خارجی براساس 20 درصدی که اعلام شده است مجوز صادر خواهد کرد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان ادامه داد: حوزه معاونت محیط زیست طبیعی برای صدور پروانه شکار اقدام می کند بنایراین دستورالعملی که داریم پروانه ها به طورت جداگانه برای اتباع خارجی و براساس این دستورالعمل از طریق معاون محیط زیست طبیعی سازمان انجام می شود.


ظرفیت سنجی شکار گراز در همدان در دست انجام است


محمدپور با بیان اینکه هم اکنون هیچ پروانه شکار گرار در همدان صادر نشده است، افزود: در حال ظرفیت سنجی هستیم و باید مناطق مختلف بررسی و از همه مناطق آزاد، تحت کنترل،شکارگاه و غیره ظرفیت سنجی انجام و گزارش های مردمی، شورا و دهیارها جمع بندی شود.
وی با بیان اینکه در اداره حفاظت محیط زیست استان همدان یک کمیته ظرفیت سنجی داخلی در حوزه معاونت فنی داریم، بیان کرد: در این کمیته پس از ظرفیت سنجی، 20 درصد از ظرفیت های استان به معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی اعلام می شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان افزود: ظرف یک ماه آینده بررسی ها به جمع بندی خواهد رسید تا به تهران ابلاغ کنیم و از طریق تهران منتظر مجوز های بعدی باشیم.




قربانعلی محمد پور با بیان اینکه مجوز ها فصل شکار از تاریخ صدور دستورالعمل تا 15 اسفند سال جاری است، اظهار داشت: تعداد زیادی از مناطق تحت مدیریت استان همدان که تحت پایش محیط بانان هستند و همچنین برخی مناطق آزاد در حال بررسی است.
وی با بیان اینکه شش منطقه تحت مدیریت و 12 منطقه شکار ممنوع در استان وجود دارد و هم اکنون 18 منطقه در حال بررسی است، عنوان کرد: گزارش های مردمی و گزارش های همیاران دهیاران و شورا ها مورد بررسی قرار می گیرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان با بیان اینکه محیط بانان براساس بازدید میدانی به اداره حفاظت محیط زیست گزارش می دهند که در کدام مکان و به چه تعداد گراز دیده شده است، ادامه داد: سپس همکاران دوره پایش برای بررسی به مکان مورد نظر رفته و اعلام می کنند که رد پای چند گونه را دیده اند و یک بررسی کلی از همه مناطق تحت مدیریت مناطق شکار ممنوع انجام می شود.


در یک ماه آینده ظرفیت استان همدان در خصوص شکار گراز مشخص خواهد شد


محمدپور با بیان اینکه در یک ماه آینده ظرفیت استان تقریبا مشخص خواهد شد، بیان کرد: ظرفیت استان به تهران اعلام می شود که براساس دستورالعمل ریاست سازمان استان همدان آمادگی دارد که تا تعدادی مشخص گراز وحشی را پروانه صادر کند.
وی با بیان اینکه هشت پاسگاه حفاظتی داخل مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط زیست استان همدان وجود دارد، عنوان کرد: هفت پاسگاه ثابت است و تعدادی اتاق به صورت کانکس هایی مستقر شده و حدود 10 پاسگاه حفاظتی ثابت داریم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان با اشاره به اینکه با کمبود شدید نیرو در مناطق تحت مدیریت، مناطق شکار ممنوع و مناطق آزاد استان همدان روبرو هستیم، اظهار داشت: نسبت به سطح مناطقی که تحت مدیریت حفاظت محیط زیست استان همدان قرار دارد با کمبود شدید نیرو مواجه هستیم.

قربانعلی محمدپور با بیان اینکه سال گذشته برای پنج نفر پروانه شکار کل، بز و قوچ میش با هماهنگی نظر اداره کل در استان همدان صادر شد، بیان کرد: هر شکارچی اجازه انجام یک شکار دارد.
وی با بیان اینکه شکار خارجی باید از طریق یک موسسه معتبر باشد، عنوان کرد: متقاضی قبل از دریافت پروانه شکار موظف است سپرده 250 میلیون ریالی برای شکار گراز را به اداره کل امور مالی سازمان حفاظت محیط زیست تحویل و رسید دریافت کند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان ادامه داد: معاونت محیط زیست طبیعی نیز پس از وصول رسید مبادرت به صدور پروانه شکار می کند و پس از موفقیت در شکار بهای حیوان شکار شده طبق مصوبات شورای اقتصاد و شورای عالی حفاظت محیط زیست به صورت ارزی ( آمریکا) محاسبه و از موسسه متقاضی اخذ می شود.

محمدپور افزود: بنابراین در مرحله نخست 25 میلیون تومان گرفته می شود و بعد براساس هر شکاری که انجام می شود، شکار براساس فرمول خاصی ارزش گذاری و بهای آن به صورت ارزی از موسسه متقاضی اخذ می شود.


12 منطقه شکارممنوع در استان همدان وجود دارد


وی تعداد مناطق شکارممنوع در استان همدان را شش منطقه خواند و گفت: 12 منطقه شکارممنوع در استان همدان وجود دارد و بیش از 11درصد از کل استان همدان را مناطق محافظت‌شده تشکیل می‌دهند.





کارشناس محیط زیست نیز با بیان اینکه خوک وحشی‌ یا گراز حیوانی متعلق به راسته زوج سمان و از خانواده خوک‌ها است که ظاهری کاملا مشخص با جثه بزرگ و گردنی کوتاه دارد و دارای پوزه دراز و استوانه‌ای شکل است که در نوک نعلبکی مانند آن سوراخ‌های بینی قرار گرفته است، گفت: دندان‌های نیش بلند، بدنی پوشیده از موهای زبر و چشم‌های ریز از مشخصه‌های بارز این پستاندار است و گراز ایرانی در زمره بزرگ‌ترین زیرگونه گرازهای دنیا قرار دارد.

احمد کوثری افزود: گراز‌ها در مناطقی با امنیت کافی در روز و شب فعال هستند و به‌صورت اجتماعی در بیشتر زیستگاه‌ها زندگی می‌کنند، اما مناطق پرآب با پوشش گیاهی را ترجیح می‌دهند و زاد و ولد در گرازها بسیار زیاد است و هر بار هشت تا 9 بچه به‌دنیا می‌آورند که در گروه و معمولا به وسیله نرها محافظت می‌شوند و شناگران ماهری هستند و حس بویایی بسیار قوی‌ دارند و قادرند مواد غذایی موجود در زیرزمین را با استفاده از شامه خود پیدا کنند.

وی با بیان اینکه گراز‌ها در غذا خوردن سختگیر نیستند و تقریبا هر چیزی را می‌خورند، گفت: گرازها از انواع مواد گیاهی، محصولات کشاورزی، میوه‌های درختان تخم و لارو حشرات گرفته تاجوجه پرندگان با لاشه حیوانات و حتی زباله‌های انسانی را می خورند.


گراز در طبیعت بسیار مفید است و نقش باغبان جنگل را دارد


وی گفت: گراز در طبیعت بسیار مفید است و نقش باغبان جنگل را دارد و با پوزه و دندان‌های قوی خود در جستجوی غذا و ریشه گیاهان، خاک را زیررو رو می‌کند و با این‌کار باعث هوادهی، حاصلخیزی خاک و نفوذ بذرهای ریخته شده گیاهان کف جنگل به درون خاک می‌شود و به این ترتیب به رویش گیاهان و شادابی جنگل یا مرتع کمک می‌کند.

کوثری ادامه داد: اما گراز با وجود فواید بسیار برای طبیعت به علت دگرگونی محیط زیست، نابودی جنگل‌ها و تبدیل آنها به زمین‌‌های زراعی،‌کاهش و از میان رفتن صیادان یا دشمنان طبیعی مانند پلنگ، خرس و گرگ در بیشتر مناطق ایران تبدیل به آفت شده است.
وی افزود: گراز معمولا درمناطق جنگلی زندگی می‌کند و در آنجا به حالت تعادل در می‌آید، ولی اگر دشمنان طبیعی زیستگاهش از بین برود، جمعیت آن به علت زاد و ولد بالا و مرگ میر کم زیاد می‌شود و در جستجوی پناهگاه و غذا به مناطق مسکونی بخصوص مزارع هجوم می‌آورد و خسارات زیادی به محصولات کشاورزی وارد می‌کند.

وی گفت: یکی دیگر از دلایل زیاد شدن گراز حرام بودن گوشت آن است که این مسئله در کشورهای غیرمسلمان که خرید و فروش و استفاده از گوشت خوک‌سانان مرسوم است، براحتی با شکار کنترل می‌شود.


منبع:مهر