آگامای آفتابی / sunwatcher agama

[hsoonheb]

نام علمی : phrynocephalus helioscopus
نام انگلیسی : sunwatcher
نام فارسی : آگامای آفتابی



مشخصات: فاقد چين پوستي در گوشه دهان؛ فلس هاي پشتي يكنواخت و يك شكل نيستند؛ فلس هاي ناخن مانند گسترش يافته و يعضي ديگر داراي برآمدگي؛ اطراف سر و گردن فاقد فلس هاي ريشه اي شكل بلند ( گاهي با فلس هاي خاردار كوتاه )؛ يك يا دو طرف انگشت چهارم با ريشه هاي كوتاه؛ سوراخ هاي بيني از پهلوي سر قابل رويت نيستند؛ پولك هاي بيني توسط 3 تا 5 (بطور استثنايي 1) رديف پولك از هم جدا شده اند؛ فاقد تاج طولي پشت گردني از پولك هاي نوك تيز و بر آمده؛ داراي چين متقاطع پوستي در سرتاسر پشت گردن.

رنگ آميزي: پشت بدن قهوه اي روشن، حنايي، خاكستري روشن تا تيره، با خال هاي كم و بيش متقاطع و طولي صورتي، آبي خاكستري و قهوه اي؛ سطح سكمي بدن سفيد چركي تا كرم؛ چانه، گلو و قفسه سينه با خال هاي خاكستري تيره، كه در نرها مشخص تر است. دم غير از قسمت انتهايي با خال هاي متقاطع تيره كناري پشتي؛ سطح شكمي دم خاكستري مايل به آبي كمرنگ يكدست يا با خال هاي متقاطع خاكستري روشن؛ سطح زيرين نوك دم معمولاً بطور فصلي در نرها قرمز رنگ؛ فرم رنگ آميزي از لحاظ جغرافيايي و فصلي متفاوت است.

زيستگاه: نواحي بياباني و نيمه بياباني، در زمين هاي سنگلاخي و رسي، در امتداد بستر رودخانه هاي خشك، همچنين نواحي ماسه اي كه با سنگريزه هاي بسيار مخلوط هستند؛ اين گونه، نواحي داراي پوشش گياهي پراكنده را ترجيح مي دهند.

عادات و رفتار: فعاليت در روز؛ از مورچه ها ، قاب بال ها و ديگر حشرات كوچك تغذيه مي كنند. نرها اغلب دم را به طرف بالا خم مي كنند تا رنگ قرمز زير نوك دم را نمايش دهند، كه ممكن است براي جلب كردن ماده ها و يا هشدار به نرهاي ديگر باشد. معمولاً جفت گيري در شهريور ماه، اما فروردين، خرداد و تير ماه نيز گزارش شده است؛ تا 10 تخم ( معمولاً 2 تا 7 ) مي گذارند؛ جوان ها در اولين تخم ريزي اغلب 2 تخم مي گذارند. در مدت طول عمر كه ممكن است تا دو سال باشد، تا 3 بار تخم ريزي كنند.

پراكندگي جهاني: ارمنستان، تركيه، عراق، از تركمنستان تا شمال شرقي قزاقستان و شمال غربي مغولستان و جنوب روسيه.

اندازه: نوك پوزه تا مخرج 57 ميليمتر دم 68 ميليمتر.

ملاحظات: در ايران از اين گونه، زير گونه P.h.helioscopus تاكنون گزارش شده است. محل نمونه تيپيك از ايندرسكيجا واقع در حاشيه رود اورال توسط Pallas 1814 مي باشد.


l

منبع: irandeserts