کرکدن یکی از 5 گونه به جامانده از ثم داران انگشت رو است که عضو خانواده rhinocerotidae است.

دوگونه بومی آفریقا هستندکه کرکدن سیاه و کرکدن سفیدهستند که تفاوت این دو در فرم لبهایشان است، کرکدن سفید لبهای پهن و ورقه ای دارد واز علفها تغذیه می کند و کرکدن سیاه لبهای دراز و کشیده دارد و از شاخ و برگ درختها تغذیه می کند.

سه گونه بومی جنوب آسیا هستند که هر سه گونه در خطر انقراض هستند.

کلمه ی rhinoceros از کلمه ی rhino به معنای بینی و keras به معنی شاخ مشتق شده است که هردو کلمه یونانی هستند.

از ویژگیهای کرکدنها می توان موارد زیر را ذکر کرد

سایز بزرگی که ممکن است به 1 تن هم برسد، گیاه خواری ، پوست ضخیم 5-5/1 سانتیمتری دارند که لایه ی ضخیمی از کلاژن است که برروی یک ورقه ی پهن قرار دارد ، مغز کوچک و داشتن شاخ از ویژگیهای برجسته ی این حیوان است.

شاخ روی بینی بدون حمایت اسکلتی رشد کرده است و عامل اصلی انقراض کرکدنها به شمار می رود. براساس طب سنتی پودر شاخ کرکدن خاصیت دارویی دارد این در حالی است که جنس شاخ کرکدن با ناخن ، پر ، مو، ثم ، شاخ حیوانات دیگر یکی است و همه از جنس کراتین آلفا هستند با این تفاوت که تعداد پیوندهای دی سولفیدی در شاخ کرکدن بیشتر است .

همین باور غلط باعث شده که در سال گذشته بیش از 160 کرکدن فقط برای شاخشان شکار شوند.

کرکدن حس شنوایی و بویایی قوی دارد اما در تشخیص فواصل و بینایی خیلی ضعیف است.

بیشتر کرکدنها 50 سال و بیشتر عمر می کنند.

اسم جمع برای کرکدنها crash است.

هردو واریته ی آفریقایی 2 شاخ پشت سر هم دارند در صورتی که واریته های آسیایی فقط ا شاخ دارند.

علاوه بر شکار تغییرات آب و هوایی نیز باعث انقراض کرکدنها شده است که باز هم انسان مسئول آن است.

جانوران کرکدن شکل در دوران ائوسین بوجود آمده اند. اولین کرکدن Indricotherium نام داشته که با 20 تن وزن بزرگترین پستاندار خشکی زی بوده است که در شمال آمریکا و اروپا زندگی می کرده است .







منابع: کتاب wild animals ترجمه علی وفایی

کتاب اصول بیوشیمی لنینجر ترجمه دکتر رضا محمدی