چکاوک ها

[mohammad_h]

چکاوک (قـُبـره )
پرندگانی خوش آواز باپر وبال رگه رگه وقهوه*ای رنگ هستند که اغلب درحال پرواز آواز می*خوانند. روی زمین بیشتر راه می*روند یا می*دوند. معمولاً ناخن انگشت عقبی پای آنها دراز، راست ونوک تیز است. اغلب بطور دسته جمعی دیده می*شوند. جز در مورد استثنائی. نر وماده آنها همشکل است. روی زمین آشیانه می*سازند. از دانه*ها، حشرات ونرم تنان تغذیه می*کنند.

طبقه*بندی علمی

فرمانرو: جانوران

شاخه: طنابداران

رده: پرندگان

راسته: گنجشک*سانان

زیرراسته: Passeri

خانواده: چکاوکیان



انواع چکاوک

پرنده چکاوک انواع متعددی دارند که به شرح زیر می*باشند:

چکاوک سهره*ای
چکاوک سنگلاخ
چکاوک سردم سیاه
چکاوک هدهد (أم سالم)
چکاوک پنجه کوتاه
چکاوک هیوم
چکاوک طوقی
چکاوک هندی
چکاوک گندم زار
چکاوک بال سفید
چکاوک سیاه
چکاوک شاخدار
چکاوک کاکلی
چکاوک درختی
چکاوک آسمانی

[mohammad_h]

چکاوک سنگلاخ
چکاوک سنگلاخ طولش ۱۵ سانتینتر است. چکاوکی خاکی رنگ وبدون نشانه*های خاص. باسر کاملاً گرد ورنگ یکدست که از قهوه*ای خاکی یا قهوه*ای مایل به خاکستری تا قهوه*ای مایل به خرمائی کمرنگ متغیر است تشخیص داده می*شود. رگه*های بسیار کمرنگ روی سینه اش از فاصله کم نمایان است. دمش فاقد رنگهای سیاه وسفید می*باشد. کمتر از سایر چکاوکها اجتماعی است و غالباً جفت جفت یا بصورت گروهای کوچک دیده می*شود. بالهایش کاملاً گرد است. پرواز خاص دارد وبال زدنش توام با تکانهای مخصوصی است.

زیستگاه
بیابانهای سنگلاخ ودامنه*های صخره*ای کوهستانی را ترجیح می*دهد واز بیابانهای ماسه*ای باز دوری می*جوید.


پراکندگی
بومی وفراوان است. خانواده چکاوک عمدتاً در نیمکره شرقی زندگی می*کنند شاید معروفترین چکاوک، چکاوک آسمانی است که در سراسر اروپا ونواحی معتدل آسیا زندگی می*کنند. بلندیش به ۱۸ سانتیمتر می*رسد. پوشش پشتی رنگ پرهایش قهوه*ای تیره*است. چکاوک آسمانی معمولاً لانه اش را روی زمین میان کشتزارهای باز می*سازد. ممکن است در ساختن لانه از علف ، مو ، تکه*های پارچه وغیره استفاده نماید. چکاوک آسمانی بواسطهٔ آوازه خوان هنگام پرواز شهرت دارد. مردم اغلب آواز آنها را هنگام پرواز می*شنوند.

جفت گیری وتخم گذاری
پس از جفت گیری چکاوک ماده مابین ۴ تا ۵ تخم می*گذارد که به رنگ خاکستری با علائم قهوه*ای زیتونی است. چکاوک ممکن است در یک فصل دو جوجه پرورش دهد. چکاوک روی زمین ومیان بوته*های کوتاه لانه می*سازد.

[mohammad_h]

چَکاوَک هُدهُد (نام علمی: Alaemon alaudipes) پرنده*ای دانه*خوار و حشره*خوار با منقاری بلند و خمیده، دشتی و بومی، مخصوصاً در مناطق نیمه*بیابانی که مملو از درختچه است و تلماسها، و احیاناً در تلماسهای ساحلی، و دره*های کوهستانی و مناطق باز و سنگلاخی دیده می*شود. پرنده چکاوک هدهد اندکی از چکاوک بزرگ*تر است. این پرنده در فصل*های مختلف در دشت و صحرای کشور قطر زیاد دیده می*شود. عموماً پرنده*ای بومی است و تقریباً در سایر مناطق شبه جزیره عربستان وجود دارد.

مشخصات پرندهٔ چکاوک هدهد
طول تقریبی پرندهٔ چکاوک هدهد ۲۰ سانتیمتری است با بدنی نسبتاً لاغر، سطح پشتی چکاوک هدهد به رنگ خاکی مایل به خرمایی با لکه*های سیاه، باکناره*های سیاه که شهپرهای آن رفته رفته از وسط به کنار کوتاهتر است. در کنار گردنش لکه*ای مرکب از رگه*های سفید وسیاه تو هم است. قسمت زیر بدنش مایل به سفید و پر زیر دمش به رنگ سیاه است. منقاری دراز وکمی خمیده، وطول منقارش ۴ سانتیمتر می*باشد. بالهایش مانند بالهای هدهد مخطط سیاه وسفیده و پاهایش بلند است. از منقارش برای حفر در زمین برای ایجاد لانه، وکسب غذا استفاده می*کند.

پرنده نر آوازی کشیده مانند صدای (نای) از خود صادر می*کند بهدف اینکه توجه پرنده ماده به خود جلب کند. در ارتفاع ۲۰ متری پرواز می*کند، هنگام پرواز با بالهای باز و کشیده اش حرکاتی آکروباتیک ایجاد می*کند وبه سرعت از بالای به سوی زمین می*آید، بالهایش هنگام پرواز به ۴۱ سانتیمتر می*رسد. در تلماسه*ها بیشتر دویدن به پرواز ترجیح می*دهد. پاهای بلندش به وی کمک می*کند که شکمش به ریگ گرم صحرا نخورد، چون این پرنده در تلماسه می*دود، وباز می*ایستد اطراف خودش نگاه می*کند، و دوباره به دویدن ادامه می*دهد.

موسم تخمگذاری
موسم تخم گذاری و جفت*گیری پرنده «چکاوک هدهد » معمولاً از اواخر فصل بهار و اعتدال بهاری آغاز می*شود و تا اواخر پائیز ادامه دارد. پرنده ماده از ۲ تا ۳ تخم می*گذارد، مدت یک هفته روی تخمها می*خوابد سپس جوجه*ها از تخم بیرون می*آیند. تا مدت ۴ روز توانایی بینایی ندارند. اگر احساس خطر کرد، ویا عابری به لانه اش نزدیک شد، از لانه بیرون می*جهد برای حفاظت از لانه وجوجه*های وبه مسافت کوتاهی جلو آن شخض عابر می*دود وتوجه عابر به خود جلب می*کند، وبا این صورت آن را از لانه دور می*سازد.

[mohammad_h]

چکاوک سهره ای



چکاوک سهره ای جنس نر - Black crowned Finch Lark male

چکاوک سهره ای جنس ماده - Black crowned Finch Lark female

چکاوک سهره ای جوجه های در آشیانه - Black crowned Finch Lark chicks



انگلیسی : Black-crowned Finch Lark

فرانسوی : Alouette moineau a front blanc

لاتین : Eremopterix nigriceps



مشخصات :

11 سانتی*متر ؛ چکاوک بسیار کوچکی است با منقار سهره مانند و کلفت . چکاوک سهره*ای نر با طرح سیاه و سفید و مشخص صورت ، سطح شکمی تقریبا سیاه و سطح پشتی قهوه*ای به اسانی تشخیص داده می*شود . پرنده ماده یکدست قهوه*ای خاکی و تقریبا بدون خط و رگه است و سطح زیرین بال*هایش سیاه می*باشد . چکاوک سهره*ای پرنده*ای است خیلی اجتماعی و گله های آن روی زمین و در فضاهای باز به تغذیه می پردازند . !



زیستگاه :



بیابان*های کم گیاه ، زمین*های بایر و دشت*های باز با بوته*های پراکنده . روی زمین و در بین بوته*های کوتاه لانه می سازد . !



پراکندگی :



نقشه پراکندگی چکاوک سهره ای



چکاوک سهره*ای از جمله پرندگان بومی ایران و از پراکندگی نسبتا فراوانی برخوردار است

[mohammad_h]

چکاوک سر دم سیاه - Bar-tailed Desert Lark

چکاوک سردم سیاه - Ammomanes cincturus



انگلیسی : Bar-tailed Desert Lark

فرانسوی : Ammomane elegante

لاتین :* Ammomanes cincturus



مشخصات :

13 سانتی*متر ؛ چکاوکی کوچک به رنگ نخودی مایل به صورتی یکدست که در قاعده دم روشن*تر است و یک نوار پهن سیاه در نزدیکی انتهای دم دارد . تارک ، سینه و پشتش یکدست و بدون خط و رگه*رگه می*باشد . سبیه چکاوک سنگلاخ ولی کوچکتر از آن است و به وسیله دم تقریبا نارنجی با نوار سیاه انتهایی به اسانی از آن تشخیص داده می شود . از چکاوک سنگلاخ اجتماعی*تر است و معمولا به صورت گله*های کوچک دیده می شود .!



زیستگاه :

بیابان*های سنگلاخ یا ماسه*ای . گرچه کمتر از چکاوک سنگلاخ ، در مناطق سنگلاخ دیده می*شود . معمولا از مناطق کوهستانی دوری می کند و شرایط سخت بیابانی را به خوبی تحمل می نماید .



پراکندگی :*



نقشه پراکندگی چکاوک سر دم سیاه



چکاوک سر دم سیاه از جمله پرندگان بومی ایران و از پراکندگی نسبتا فراوانی برخوردار است .

[mohammad_h]

چکاوک پنجه کوتاه



چکاوک پنجه کوتاه - Short-toed Lark

چکاوک پنجه کوتاه در پرواز - Short-toed Lark in flight

چکاوک پنجه کوتاه - Calandrella cinerea



انگلیسی : Short-toed Lark

فرانسوی : Alouette calandrelle

لاتین : Calandrella cinerea



مشخصات :

14 سانتی*متر ؛ از چکاوک آسمانی کمرنگ*تر و خیلی کوچکتر است . سطح پشتی آن نخودی رنگ با رگه*های تیره و مشخص ، و سطح شکمی آن بدون رگه و به رنگ سفید مایل به نخودی است . در کنار گردن لکه تقریبا سیاهی دارد که اغلب دیدن آن مشکل است . کاکل ندارد ولی تارکش پررنگ است . منقاری کوتاه ، نوک*تیز و زردرنگ دارد . پرنده نابالغ در طرفین سینه قدری خال خال است . در ارتفاع کم و در مسیر مواجی پرواز می کند .



زیستگاه :*

زمین*های بایر سنگلاخ یا ماسه*ای ، استپ*ها و مزارع . روی زمین لانه می سازد .



پراکندگی :



نقشه پراکندگی چکاوک پنجه کوتاه



تابستان*ها فراوان است و به صورت مهاجر عبوری نیز دیده می شود

[mohammad_h]

چکاوک هیوم



چکاوک هیوم - Hume's Short-toed Lark



انگلیسی : Hume's Short-toed Lark

فرانسوی : Alouette calandrelle de hume

لاتین :* Calandrella acutirostris



مشخصات :

13 سانتی*متر . خیلی شبیه چکاوک پنجه کوتاه است ولی نشانه سیاه کنار گردن را ندارد ، سطح شکمی آن بدون رگه است ؛ و در هر طرف سینه یک لکه بزرگ تیره رنگ دارد . منقارش ظریف*تر و نوک*تیزتر است . رفتارش شبیه چکاوک پنجه کوتاه می باشد .



زیستگاه :

چکاوک هیوم ؛ اصولا پرنده*ای است مخصوص علفزارهای مناطق کوهستانی و مرتفع و شیب*های سنگی با گیاهان کم در ارتفاعات زیاد ، ولی در ایران در ارتفاعات کمتر و دشت*های خشک نیز دیده می شود .



پراکندگی :

به درستی وضعیت چکاوک هیوم در ایران نامعلوم است . در نزدیکی بیرجند دیده شده و بنا به گزارش Zarudny ممکن است در مشرق خراسان زادوولد نماید ، ولی این مطلب نیاز به بررسی و تحقیق دارد .