بلبل خرما

[twin.64]

نام راسته : Passeriformes
نام خانواده : Pycnonotidae
نام انگليسي : White-eared bulbul
نام علمي : Pycnonotus leucogenys
سايرنام هاي محلي : بلبل خرما، بلبل

مشخصات عمومي:

پرنده اي به اندازه 18 سانتيمتر با سر سياه رنگ و لکه بزرگ سفيد در گونه ها بوده و نژادي از آن که در ايران يافت مي شود Leucotis است که تاجي بسيار کوتاه در انتهاي تارکش ديده مي شود . پرهاي پوششي زير دم اين پرنده زرد رنگ بوده و نوک دم به طور مشخصي سفيد و بدن آن خاکستري رنگ است. پاها و چنگال تيره رنگ دارد.
پرهاي بخش بالايي بدن قهوه اي و دمي تقريبا سرخ دارد. قسمت زير بدن مايل به سفيد و پر زير دم به رنگ زرد و يا قرمز است. پرنده بيشتر در سوراخ درختان و طول جويبارها و در واحات سرسبز به سر مي برد. غذاي اصلي بلبل را حشرات تشکيل مي دهند. پرنده نابالغ خال خال ولکه لکه است، اما به آساني از روي اندازه بزرگتر دم بلوطي رنگ و سطح شکمي سفيدتر از سينه سرخ تميز داده مي شود.
در بيشه هاي مرطوب، پرچين هاي انبوه لانه مي سازد، در نزديکي زمين درون بوته هاي خار و گزنه کاملا پنهان مي شود.

تشخيص پرنده نر از پرنده ماده:

بلبل خرما داراي سر و گلوي سياه با لکه بزرگ سفيد در ناحيه گونه، سطح پشتي قهوه اي روشن، سطح شکمي خاکستري چرک، پوشپرهاي زير دمي زرد ونارنجي و دم سياه بانوع سفيد. روي سر اثري از کاکل دارد. پرنده اي پر سر وصدا مي باشد. پرنده نر و ماده مشابه هستند اما جسارت به صورت کاملا مشخص در جنس نر بيشتر است و پرها و همچنين رنگ چشمها از جلاي بيشتري برخوردار مي باشد.


پراکندگي:

به طور کلي بلبل خرما در مناطق پست و بياباني کشورهاي پاکستان ، افغانستان ، ايران ،عراق ، بحرين و بخش هايي از هند زندگي مي کند .

اين پرنده در درختان و بوته ها و مخصوصاً تمشکزارها و باغهاي خرما و در نزديکي يا داخل درختان مناطق مسکوني به سر برده و روي بوته ها و درختان آشيانه مي سازد. در ايران بومي و فراوان بوده و پيش از اين در مناطق جنوبي کشور يافت مي شد ولي در سالهاي اخير در اغلب شهرها يا از قفس رها شده و يا خود را به مناطق شمالي تر و مرکزي کشور رسانده و به خوبي با اين مناطق سازگار شده است. محل زيست آن اغلب باغات و نخلستان ها و جاهاي پر درخت است گاهي هم در نقاط کم درخت ديده مي شود.

تغذيه:

غذاي اصلي آن همچنان که از نامش بر مي آيد بيشتر ميوه درخت خرما و ساير ميوه هاست. در ليست غذاي او حشرات و ملخ ها و کرم نيز جايگاه ويژه اي دارد . لانه اش را اغلب بر روي شاخه درختان موجود مي سازد. توليد مثل آنها در اواسط ماه هاي ارديبهشت و خرداد صورت مي گيرد.جنس ماده از 4 تا 6 تخم قهوه اي زيتوني همراه با لکه هاي ريز سياه مي گذارد.

پرنده نر و ماده به نوبت 14 تا 15 روز روي تخم مي خوابند و سپس والدين جوجه ها را با کرمها تغذيه مي کنند که در حدود بين 250 تا 300 کرم در روز براي دو جوجه مي آورند.

بعد از 15 روز جوجه ها آشيانه را ترک مي کنند. تغذيه جوجه ها تا زمان پرواز که يک ماهي به طول مي انجامد بر عهده والدين است.

بلبل خرما از جمله آفات درخت خرما محسوب مي شود زيرا شهد خرماهاي رسيده را مي خورد و در نتيجه آن خرماها يا مي ريزد و يا حشرات در آن تخم مي گذارند وقوع اين امر موجب خسارت عمده اي مي شود. بلبل خرما را بعضا به جهت آواز خواني و انس گرفتن سريع با محيط خانه و انسان دست آموز و نگهداري مي کنند. اين پرنده چنانچه محيط امني برايش فراهم شود مي تواند در خانه لانه سازي و توليد مثل نمايد.

آواز:

اين پرنده آوازي دلنشين و قطعه قطعه دارد که زيباترين آواز را در فصل جفت گيري سر مي دهد. ولي از نظر زيبايي و تنوع آواز هيچگاه به پاي پرنده آواز خواني مثل قناري نمي رسد.