۵ اسفند ۱۳۹۳
پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: فاز سوم پروژه تحقیقاتی بر روی پلنگ ایرانی در پارک ملی تندوره اوایل بهمن ماه سال جاری آغاز شده و در جریان آن یک پلنگ نر به نام برزو زنده گیری شده به گردنبند ردیاب ماهواره ای مهجز گردید.
در فاز اول و دوم این پروژه که مهرماه سال جاری انجام شد دو پلنگ دیگر به نام های برنا و بردیا به این نوع گردنبند مجهز شده بودند.(لینک مرتبط)


محمدصادق فرهادی نیا دانشجوی مقطع دکتری در رشته جانور شناسی که این طرح تحقیقاتی را به عنوان پایان نامه دوره دکتری خود به انجام می رساند در تشریح فاز سوم پروژه گفت: در ادامه پروژه در بخش دیگری از پارک ملی تندوره که نسبت به محل زندگی و قلمرو برنا و بردیا فاصله داشت مستقر شدیم.



…

..تصویر مربوط به مه شدید در پارک ملی تندوره در نخستین روز ورود گروه به پارک برای آغاز فاز سوم پروژه
محمد صادق فرهادی نیا گفت: بارندگی شدید و مه گسترده در پارک ملی تندوره یکی از عوامل دشواری انجام فاز سوم پروژه بود.
پس از انجام مکان یابی در این بخش از پارک، تعدادی تله مخصوص در چند نقطه نصب و برای جذب پلنگ از لاشه دام اهلی و گوشت تازه استفاده گردید.
بلافاصله یک شب پس از تله گذاری متوجه شدیم که سیگنال ارسالی از یکی از تله ها نشان از فعال شدن آن دارد.

…………

…..اولین لحظات مشاهده پلنگ گرفتار شده در تله قبل از بیهوشی / عکس از علیرضا شهرداری
فرهادی نیا گفت: سریع گروه را خبر کرده و به سمت تله رفتیم. وقتی به تله رسیدیم در تاریکی شب از دور نتوانستیم به خوبی تشخیص دهیم که جانور گرفتار شده در تله چیست. با دوربین فیلمبرداری روی تله زوم کردیم و در این لحظه جانور از جا برخاست و متوجه شدیم یک پلنگ بالغ در تله گرفتار شده است.
دکتر ایمان معماریان دامپزشک گروه در این باره گفت: پس از گرفتار شدن پلنگ بلافاصله بر روی تله حاضر شدیم و با پرتاب دارت حاوی پیشرفته ترین داروی بیهوشی پلنگ بیهوش شد.

……………
.چک کردن سطح هشیاری پلنگ توسط دکتر معماریان، دقایقی پس از اصابت دارت بیهوشی
دکتر معماریان اظهار داشت: مراحل بیهوشی به خوبی پیش رفت و پس از ۵ دقیقه سطح هوشیاری جانور چک شد.
پلنگ گرفتار شده یک نر بالغ و مسن بود و حدود ۱۱ سال سن داشت. همچنین وزن پلنگ ۵۷ کیلوگرم بود که برای پلنگ ایرانی نر و بالغ وزن چندان زیادی نیست.




دکتر معماریان گفت: تعدادی از دندان های پلنگ دچار پوسیدگی شده بود ولی همچنان دندان های سالمی نیز وجود داشت که امکان شکار و تغذیه را برای پلنگ فراهم می نمود.
به منظور رهگیری ساده تر برای این پلنگ یک نام انتخاب کرده و نام این پلنگ مسن و با تجربه را «برزو» گذاشتیم.



…………………………………
…تصویر: نصب گردنبند ردیاب بر روی گردن برزو
محمد صادق فرهادی نیا گفت: پس از بیومتری و ثبت مشخصات، گردنبند ردیاب ماهوراه ای بر روی گردن پلنگ نصب و گردنبند فعال شد.
دکتر معماریان در تمام مدت علائم حیاتی پلنگ را چک میکرد و اوضاع سلامت حیوان را تحت کنترل داشت.





تصویر برزو پس از نصب و فعال شدن گردنبند ردیاب، لحطاتی پیش از تزریق دارو به منظور بازگشت از بیهوشی
سپس داروی بازگشت از حالت بیهوشی به پلنگ تزریق شد تا پلنگ مجددا به هوش بیاید.






تصویر: آماده سازی داروی بازگشت از بیهوشی توسط علیرضا شهرداری دستیار دامپزشک جهت به هوش آمدن پلنگ
در این زمان باید بلافاصله از پلنگ دور شد چراکه پس از تزریق دارو در زمان کوتاهی پلنگ از بیهوشی خارج می شود.
پس از دقایقی پلنگ به هوش آمده و به آرامی محل را ترک کرد. ما نیز از فاصله حدودا ۱۰۰ متری نظاره گر دور شدن پلنگ بودیم.

……
…تصویر برزو پس از آنکه به هوش آمده و در حال دور شدن از محل می باشد / عکس از علیرضا شهرداری
محمد صادق فرهادی نیا گفت: پس از تجهیز برزو به گردنبند، نگران این بودیم که شاید گردنبند را از گردن خود خارج کند. روزهای پراسترسی بود چون سیگنال ها به نشان می داد برزو خیلی جابجا نمی شود.
پس از چند روز بالاخره تصویری از برزو توسط دوربین تله ای متعلق به مؤسسه تصویر حیات وحش گرفته شد و نشان می داد که برزو گردنبندش را همراه داشته است.



تصویر ثبت شده از برزو توسط دوربین های تله ای چند روز پس از زنده گیری که نشان می دهد گردنبند را به همراه دارد
محمد صادق فرهادی نیا اظهار داشت: در اینجا جا دارد تا از همکاری دفتر حیات وحش و تنوع زیستی، دفتر مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست، اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی و اداره حفاظت محیط زیست شهرستان درگز بابت هماهنگی برای اجرای این پژوهش تشکر شود.
همچنین جا دارد از آقایان مهندس صالحی، تقی پور، شعبانی، توکلی، خانی، جهانپور، محمدی، اسماعیل آبادی و غفوری از اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی و آقایان سلحشور رئیس اداره درگز، صادقی، نورانی، محبی، پیشقدم، جلالی، دانشفر، شعاعی، قربانی، حاتمی، داوری، امینی، صفدری، مسعودی، فیروزی، سبحانی، عطایی، کارامد، فرزانه و خسروی محیط بانان تندوره و اهالی روستاهای تاج الدین و دولتشانلو که از هیچ نوع همکاری برای انجام این مطالعه دریغ ننمودند صمیمانه سپاسگزاری کنم.



فرهادی نیا افزود: بنابر پیشنهاد اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی، نرم افزار مربوط به دریافت و کنترل نقاط حضور این سه پلنگ بر روی کامپیوتر اداره حفاظت محیط زیست درگز نصب شد تا مسئولین منطقه بتوانند از این اطلاعات برای اهداف حفاظتی و پایشی بهره برداری نمایند.
آقای سلحشور رئیس پارک ملی تندوره بسیار پیگیر پلنگ ها بوده و هر زمان که نقاط آنها با تأخیر دریافت می شود، بیش از اعضای تیم نگران می شود. وی بنابر مقتضیات منطقه نقاط حضور پلنگ ها را به محیط بانان هر پاسگاه اطلاع می دهد.
خوشبختانه در حال حاضر سیگنال ها و نقاط حضور هر سه پلنگ مرتبا دریافت می شود و شرایط هر سه مناسب است.
چندی قبل نیز یکی از عکاسان حیات وحش از جفتگیری طبیعی یکی از پلنگ های مجهز به گردنبند ردیاب (بردیا) در کنار جفتش تصویربرداری نمود.(لینک مرتبط)







محمد صادق فرهادی نیا گفت: نقاط ارسالی توسط ماهواره نشان می دهد پلنگ جدیدی که تازه به گردنبند ردیاب مجهز شده است (برزو) تاکنون دوبار بطور کامل از محدوده پارک خارج و به گله های دام اهلی و روستاها نزدیک شده اما موردی از حمله پلنگ به دام و یا سگ های گله گزارش نشده است.
برنا و بردیا به نسبت برزو بیشتر در قلب پارک هستند و به ندرت از محدوده پارک خارج می شوند اما برزو اکثر در حاشیه ها قرار دارد و به دفعات از پارک خارج می شود.
نقاط ارسالی نشان می دهد، قلمرو برزو، برنا و بردیا کاملا از یکدیگر جداست و به ندرت وارد مرزهای قلمر یکدیگر می شوند.



منبع:دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران