۲۲ بهمن ۱۳۹۳
پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: در گذشته ای نه چندان دور دشت های شهرستان تربت جام یکی از زیستگاه های مهم آهو در خراسان رضوی و کشور به شمار میرفت و تعداد بیشماری آهو در دشت های این شهرستان زندگی میکردند.
شکار غیرمجاز و بیرویه توسط شکارچیان محلی و تعقیب آهوان با موتورسیکلت هر روز از تعداد این گونه زیبا و ارزشمند کاست تا نهایتا جمعیت آهو در این شهرستان به مرز نابودی رسید.
تا اواخر دهه شصت هنوز تعداد انگشت شماری آهو در دشت های تربت جام وجود داشت و ندرتا توسط افراد محلی مشاهده میشد اما همین چند آهو نیز شکار شده و تقریبا از سال ۱۳۷۰ دیگر هیچ آهویی در هیچیک از زیستگاه های این منطقه مشاهده نگردید و نسل آهو بطور کامل در تربت جام منقرض شد.


رئیس اداره حفاظت محیط زیست تربت حیدریه در این باره گفت: با توجه به اینکه آهو در این بخش از کشور به دلیل شکار غیرمجاز از بین رفت اما زیستگاه های این شهرستان چندان دستخوش تغییرات و تخریب واقع نشده بود، در سال ۱۳۸۷ با پیشنهاد اداره محیط زیست تربت جام طرح تکثیر در اسارت آهو با هدف تکثیر و معرفی مجدد این گونه به زیستگاه های آهو کلید خورد و سایتی با مساحت حدود ۱۸ هکتار در این منطقه تاسیس شد.
جواد دامن پاک اظهار داشت: از سال ۱۳۷۰ تا سال ۱۳۸۷ حتی یک مورد مشاهده آهو در دشت های منطقه گزارش نشد اما زیستگاه های آهو همچنان دست نخورده باقی مانده بود.


پس از احداث سایت تکثیر، تعداد ۸ آهو از پناهگاه حیات وحش شیراحمد سبزوار زنده گیری شده و ۳ آهو نیز که از متخلفین در بجستان و گناباد کشف شده بودند به سایت تکثیر منتقل شدند.
بنابراین سایت تکثیر تربت جام در سال ۱۳۸۸ با یازده آهو و با ترکیب جنسیتی ۸ ماده و ۳ نر فعالیت خود را آغاز نمود.
با مراقبت های شبانه روزی محیط بانان و ایجاد شرایط مناسب تغذیه و زندگی تا سال ۱۳۹۲ جمعیت آهو در این سایت به ۴۲ عدد رسید.
برای نخستین بار در فروردین ماه ۱۳۹۲ تعداد یازده عدد از آهوها از سایت خارج شده و بصورت آزمایشی در دشت چشمه گل که در گذشته از زیستگاه های اصلی آهو به شمار می رفت رهاسازی شدند.
پس از گذشت ۸ ماه و باتوجه به موفقیت آمیز بودن مرحله نخست رهاسازی، مجددا ۱۷ آهوی دیگر در همان دشت رهاسازی شدند.
با وجود بدبینی های زیادی که به نتایج طرح های تکثیر در اسارت از سوی کارشناسان وجود دارد، هم اکنون پس از گذشت نزدیک به دو سال از نخستین مرحله رهاسازی، آهوها به خوبی با شرایط زیستگاه سازگار شده و به زاد و ولد نیز پرداخته اند.






……
…تصویر مربوط به تعدادی از آهوان رهاسازی شده در دشت چشمه گل تربت جام در تاریخ ۱۳۹۳/۱۱/۱۸


جواد دامن پاک اظهار داشت: از شش ماه پیش از اولین مرحله رهاسازی با حضور در حدود یکصد روستای منطقه به روستاییان آموزش های لازم در خصوص این طرح ارائه شده و خوشبختانه مردم محلی از زمان شروع رهاسازی همکاری بسیار خوبی را با اداره محیط زیست داشته اند و خود آنها نیز از احیای مجدد نسل آهو در منطقه خوشحال هستند.
در حال حاضر از حدود ۲۰ الی ۳۰ کیلومتر دورتر از محل اولیه رهاسازی آهوها نیز گزارش مشاهده آنها توسط بومیان را دریافت میکنیم که این نشان از پراکنده شدن آهوهای رهاسازی شده در زیستگاه های طبیعی دارد.


خوشبختانه از زمان رهاسازی تاکنون حتی یک مورد تخلف شکار یا زنده گیری آهو در منطقه گزارش نشده است و حتی با وجود اینکه چندین بار آهوها وارد مزارع زعفران شده بودند، کشاورزان واکنش منفی نشان نداده اند.
البته دشمنان طبیعی آهو همچنان در زیستگاه ها حضور دارند و از زمان رهاسازی تاکنون یک مورد تلف شدن آهو بوسیله گرگ در منطقه مشاهده شده است.


در حال حاضر سرشماری دقیق آهو به دلیل وسعت منطقه و پراکندگی آهوها مشکل است اما در آخرین مورد حدود چند روز قبل تعداد ۲۴ آهو بصورت یکجا مشاهده و توسط محیط بانان تصویربرداری شده است. (تصویر فوق)


برزگترین مشکل در حال حاضر ورود بیش از حد دام اهلی به منطقه و خطراتی است که از این بابت آهو را تهدید می کند.
امیدواریم مجددا نسل این گونه زیبا و ارزشمند در زیستگاه های طبیعی شهرستان تربیت جام احیا شده و بازهم شاهد جست و خیز آهوان در دشت های این منطقه از کشور باشیم.


منبع:دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران