ساری - خبرگزاری مهر: سابقه مهاجرت درنای سفید سیبری به تالابهای مازندران به ۴۰ سال قبل باز می گردد و امسال نیز تالابهای فریدونکنار، ایستگاه زمستانه این گونه نایاب شده اند.







به گزارش خبرنگار مهر، تالاب بين المللي فريدونكنار با بيش از ۵ هزار هكتار وسعت يكي از تالاب هاي مهم ايران محسوب مي شود كه ۵ سال قبل در فهرست تالاب هاي بين المللي جهان در سايت رامسر به ثبت رسيده و مورد پذيرش مجامع جهاني واقع شد. فريدونكنار هر ساله پذيراي هزاران پرنده مهاجر از نوع چنگر، انواع مرغابي، حواصيل، كشيم و قو و... است و درنای باقیمانده از گله غربی درنای سفید سیبری به تالاب بین‌المللی فریدونکنار پاگشا شد.


درنای مهاجر به منطقه فریدونکنار آخرین فرد بازمانده از گله غربی درنای سیبری است که هر ساله طی یک تقویم نانوشته و منظم هفته اول آبان مهاجرت خود را از سرزمین جوجه آوری واقع در غرب سیبری به سوی آخرین حدّ جنوبی مهاجرتش که تالابهای حاشیه جنوبی دریای خزر که شامل اراضی غرقآبی و تالاب های فصلی منطقه فریدونکنار می باشند، آغاز و تا اوایل اسفند در این منطقه بسر می‌برند.همزمان با سرد شدن هوا، کوچ پرندگان مهاجر و نایاب به تالابها، رودخانه ها و آب بندانهای مازندران شروع شده و چشم اندازی زیبایی را برای گردشگران و طبیعت گردان ایجاد کرده است و علاوه بر درنا، چنگر، خوتكا، اردك سرسفید، اردك بلوطی، ‌ قو، غاز، باكلان، كشیم ها، ‌ حواصیل ها، اگرت ها، پرستوهای دریایی، سلیم ها و كاكایی ها' با طی هزاران كیلومتر از نواحی سردسیر شمالی به تالاب های استان مهاجرت كرده و نیمی از سال را در این مكان ها سپری می كنند.تنها درنای سفید سیبری هفته قبل به مازندران رسیدمدیرکل محیط زیست مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: تنها بازمانده گله غربی درنای سیبری صبح روز جمعه نهم آبان ماه ۱۳۹۳ به منطقه فریدونکنار مازندران وارد شد و موجبات خوشحالی اهالی شهرستان، علاقه مندان به محیط زیست و حیات وحش را بدنبال داشت.







ناصر مهردادی افزود: تک درنای سیبری از زیستگاه زادآوری سیبری از مسیر روسیه، قزاقستان و آذربایجان به فریدونکنار مازندران مهاجرت ‌و حدود چهار ماه از سال را با تغذیه در محدوده دامگاه‌های سنتی از باران و سرخ‌رود و فریدونکنار زمستانگذرانی می‌کند. لازم به یادآوری می باشد با توجه به اهمیت این پرنده به عنوان پرنده ای منحصر بفرد ودر معرض خطر انقراض پروژه‌ای بین‌المللی با استفاده از اعتبارات صندوق حمایت برای پشتیبانی از این پرنده منحصر به فرد تهیه، پیشنهاد و پس از تصویب از سال ۲۰۰۳ میلادی به اجرا در آمده و در قالب انجام پروژه، محدوده زمستان‌گذرانی درنای سیبری در منطقه مورد شناسایی قرار گرفت و به عنوان منطقه تیراندازی ممنوع درفهرست تالاب بین‌المللی در کنوانسیون رامسر مصوب شد.



وی اظهار داشت: اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران نیز با توجه به اهمیت این پرنده به عنوان پرنده ای در خطرانقراض اقدامات مختلفی برای حفاظت از درنا و زیستگاه آن از جمله جذب نیروهای محافظ همیار محیط‌بان، نصب تابلو برای شناسایی منطقه، برگزاری کلاس آموزشی برای جامعه محلی با موضوع درنا، خرید تجهیزات حفاظتی دوربین، تلسکوب، راه‌سازی جوجه درناهای سیبری، احداث مرکز پرنده‌شناسی و استفاده از خدمات مشاوران ملی و بین‌المللی را به انجام رسانده است.به گزارش مهر، درنای سیبری هر ساله از اوایل آبان جهت زمستانگذرانی وارد منطقه تالابی فریدونکنار می شود و حدود ۴ ماه از سال را تا اوایل اسفند در دامگاههای فریدونکنار، ازباران و سرخرود سپری می کند و اولین باراز سال ۱۳۵۳ که برای اولین‌بار حضور درنای سفید سیبری در این منطقه گزارش شده و تنها در سال ۱۳۸۸ این پرنده به ایران و تالاب فریدونکنار مهاجرت نداشته است.


کورش ربیعی رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران نیز در این زمینه به خبرنگار مهر گفت:درنای مهاجر به منطقه فریدونکنار آخرین فرد بازمانده از گله غربی درنای سیبری است که هر ساله طی یک تقویم نانوشته و منظم هفته اول آبان مهاجرت خود را از سرزمین جوجه آوری واقع در غرب سیبری به سوی آخرین حدّ جنوبی مهاجرتش که تالابهای حاشیه جنوبی دریای خزر که شامل اراضی غرقآبی و تالاب های فصلی منطقه فریدونکنار می باشند، آغاز و تا اوایل اسفند در این منطقه بسر می‌برند.







ربیعی افزود: درنا ها دارای ۱۵ گونه مختلف هستند که سه گونه از آنها یعنی درنای فریادکش، درنای تاج قرمز و درنای سفید سیبری به عنوان گونه های در معرض خطر طبقه بندی شده اند.


درنای سیبری دارای رقص و آواز با شکوهی بوده و سمبل طول عمر و وفاداری بشمار می روند. طول عمر درنای سیبری تا هفتاد سال هم می رسد و جفت ها همواره با هم بسر می برند و با از دست رفتن یکی از جفت ها دیگری تا پایان عمر جفتی اختیار نمی کند.وی اظهار داشت: پرهای این پرنده کاملاً سفید و با شاهپرهای سیاه رنگ، دارای چین پوستی قرمز رنگ در نناحیه پیشانی هستند. پراکنش این گونه تنها در سیبیری و آسیاست و دارای سه جمعیت مستقل غربی، مرکزی و شرقی هستند که جمعیت مرکزی آن که از سیبری مرکزی در شمال تا پارک ملی کئولادو در ایالت راجستان هند مهاجرت می کردند و به دلیل شکار بی رویه این پرنده در افغانستان و پاکستان آخرین جفت از آنها در طی سال های ۲۰۰۲ -۲۰۰۱ دیده شده و در حال حاضر از بین رفته اند.



ربیعی یادآور شد: جمعیت شرقی درنای سیبری که مهاجرت زمستانه شان را از غرب سیبری در ایالت خودمختار یاکوتیا روسیه به سمت دریاچه پویانگ در چین ادامه می دهند، کماکان از جمعیت خوبی برخوردار هستند و در سال جاری جمعیت آنها را حدود ۴۰۰۰ قطعه برآورد کرده اند.وی بیان کرد: جمعیت غربی درنای سیبری که مسافتی حدود پنج هزار کیلومتر را از سر زمین های وسیع غربی سیبری به سمت تالاب های نارزوم در قزاقستان و تا ذخیره گاه طبیعی آستاراخان روسیه در دهانه رود ولگا، آذربایجان و نهایتاً تا منطقه تیراندازی ممنوع تالاب بین المللی فریدونکنار ادامه می دهد، وضعیت رو به زوالی دارد و در ۶-۵ سال گذشته تنها یک قطعه از آن باقی مانده و کماکان به مهاجرت خود ادامه می دهد.







به گزارش مهر، تلاش های زیاد صورت گرفته در زمینه معرفی جوجه های پرورشی درنای سیبری که از سال ۱۳۷۴ با انتقال ۲ قطعه از ایالات متحده آمریکا و متعاقباً در طی سال های ۸۱، ۸۲ و ۸۵ به ترتیب با ۳، ۲ و ۲ قطعه از مرکز تکثیر و پرورش درنای سیبری در مرکز OKA روسیه به تالاب فریدونکنار که تقویت جمعیت درنای سیبری و ترکیب با درناهای وحشی برای مهاجرت به سر زمین جوجه آوری آنها صورت گرفته است، متأسفانه موفقیت آمیز نبوده است و جوجه های پرورشی رها سازی شده قادر به همراهی درنای وحشی در زمان مهاجرت برگشت نبوده اند.تنها آمار ثبت شده از گله غربی درنای سیبری در سال های دور که در مسیر توقف سالیانه این گونه در دلتای رود ولگا در سال ۱۹۳۰ در دست است حاکیست که زمانی جمعیت آن بیش از ۲۰۰ قطعه بوده است.مهاجرت های طولانی و وقایع طبیعی در مسیر مهاجرت، نرخ پایین جوجه آوری، مکانیسم های پیچیده تولید مثلی در این پرنده، سن بالای بلوغ، عدم تخمگذاری و آشیانه سازی سالانه و نیاز به زیستگاه ویژه و اختصاصی در این پرنده عوامل اصلی کاهش طبیعی جمعیت درناهای سیبری بشمار می روند.


منبع:مهر