مازیار دانیالی، زیست نیوز - اعماق اقیانوس، بزرگترین حوزه زندگی روی کره زمین، کمتر شناخته شدن ترین آن نیز محسوب می شود. اما در حال حاضر، انسان بیش از هر زمان دیگری به این مناطق تجاوز کرده و در راستای بهره برداری از منابع آن، زیستگاه ها و خدمات طبیعی اعماق اقیانوس برای کره زمین را در معرض خطر قرار داده است.


به اعتقاد "لیزا لوین"، اقیانوس شناس بیولوژیکی در موسسه اقیانوس شناسی اسکریپس، خدمات و عملکردهای کلیدی که توسط اعماق اقیانوس ارائه می شوند - از جداسازی کربن تا پرورش ذخایر ماهی - برای سلامت کره زمین ضروری هستند. با افزایش بهره برداری انسان از ذخایر ماهی، انرژی، مواد معدنی و منابع ژنتیکی اعماق اقیانوس، یک "ذهنیت نظارت" جدید در سراسر کشورها، بخش های اقتصادی و رشته ها برای حفظ سلامت و یکپارچگی اعماق اقیانوس در آینده نیاز است.


به گفته لوین که بیش از 30 سال است درباره اعماق اقیانوس به پژوهش و مطالعه پرداخته، با افزایش بیش از دو برابری جمعیت جهان طی 50 سال گذشته، تقاضا و برداشت مواد غذایی، انرژی و مواد خام از دریا نیز روندی افزایشی را دنبال کرده است. در همین حال، جامعه انسانی دستخوش تغییرات قابل توجهی شده، اما به ندرت تاثیرگذاری آن بر اقیانوس و آب های عمیق را مد نظر قرار داده ایم.
از آن جایی که انسان بسیاری از ذخایر ساحلی را به انتها رسانده، ماهیگیران تجاری توجه خود را به سوی آب های عمیق تر معطوف کرده اند. افزون بر کاهش زندگی دریایی، اعماق دریا به واسطه جستجو برای کشف منابع جدید انرژی و مواد ارزشمند در معرض خطر قرار گرفته است.

اکتشاف نفت و گاز، بستر دریاها در اعماق بیش از هزاران متر را هدف گذاری کرده اند. تقاضا برای تجهیزات فناوری پیشرفته و مدرن - از تلفن های همراه تا باتری های خودروهای هیبریدی - بخش معدن کاری را به سوی آب های عمیق در جستجوی منابع جدید فلزات و مواد دیگر روانه کرده است.


گستره عظیمی از بستر دریا به واسطه آن که غنی از عناصر مورد نیاز اقتصاد پیشرفته بوده، مورد بهره برداری انسان قرار گرفته است. افزایش انتشار دی اکسید کربن نیز زیست بوم های اعماق دریا را با استرس مضاعف ناشی از آثار تغییرات آب و هوایی شامل دماهای گرمتر، منابع غذایی تغییر یافته و کاهش سطوح pH و اکسیژن مواجه کرده است.


استخراج از اعماق دریا یک معامله دو طرفه است. در نتیجه پرسش هایی این چنینی مطرح می شوند: آیا ارزش آن چه استخراج می کنیم بیشتر از آسیب های وارده است؟ آیا روش هایی پر هزینه تر برای استخراج وجود داشته که اثر زیست محیطی کمتری را بر جای می گذارند؟ چگونه می توانیم آسیب های قابل توجهی که تا پیش از این به واسطه آلودگی و اقدام های دیگر به بستر دریا وارد کرده ایم، برطرف کنیم؟ پیش از آن که فعالیت های صنعتی از درک علمی پیشی بگیرند باید به این پرسش ها پاسخ داده شود.



اعماق دریا مقدار تقریبا نامحدودی از تنوع ژنتیکی را در خود جای داده که برخی از آنها می توانند مواد و یا داروهای جدیدی در آینده برای درمان بیماری های انسان را فراهم کنند، اما اگر حفاظت نشده و روند فعلی ادامه یابد می تواند به آشفتگی و یا نابودی پیش از کشف آنها منجر شود.


نیاز به حفظ زیست بوم های آب های عمیق در مواجهه با روند رو به رشد صنعتی شدن اعماق اقیانوس نیازمند نوع تفکر و نگرش پیشگیرانه جدید درباره این مناطق بوده که مدیریت زیست بوم محور و پایدار در بخش های صنعتی و حاکمیت را بهبود می بخشد. بر همین اساس، نیازمند همکاری بین المللی و حضور نهادی هستیم که می تواند نظارت بر اعماق اقیانوس را توسعه داده و کنترل کند. همچنین، به منابع متعدد برای تامین بودجه پژوهش ها که به فراهم کردن اطلاعات علمی مورد نیاز درباره مدیریت اعماق دریا کمک می کند، نیاز داریم.


از منظر حقوقی، اعماق اقیانوس با تناقضات پر شده است. مواد معدنی اعماق دریا خارج از مرزهای ملی قرار داشته و بخشی از میراث مشترک بشریت تحت قوانین بین المللی محسوب می شوند. اما ماهی ها و اختاپوس هایی که بالای بستر دریا شنا می کنند، این گونه نیستند. به منظور جلوگیری از آسیب باید قوانین احتیاطی برای هدایت موارد استفاده انسان از اعماق اقیانوس در سراسر مرزها و بخش ها اعمال شود.

منبع:زیست نیوز