عصر باستان:
در عصر امپراطوری روم اولین ماهی ای که به درون خانه ها راه یافت ماهی باربل بود که در کنار تخت مهمانان و در درون آکواریوم هایی از سنگ مرمر نگهداری می شدند. در حدود سال 50 میلادی ابداع دیواره های شیشه ای این امکان را به رومی ها داد که یک دیوار آکواریوم مرمری را از شیشه درست کنند و جلوه آکواریوم و ماهی هایش را بیشتر کنند. در سال 1369 میلادی هانگ وو امپراطور چین کارخانه چینی سازی ای را تاسیس نمود تا ظروف چینی بزرگی مخصوص نگهداری از ماهی قرمز در آن تولید شود. در گذر زمان مردم محفظه هایی را شبیه تنگ های ماهی امروزی ساختند. همچنین بنا به گواه مکتوبات موجود، نویسنده کتاب _ پرنده، ماهی و حیوانات_؛ لئونارد بالدنر از دو گونه حیوان آبزی به نام های علمی نیوت و میسگارنوس نگهداری می کرده است.
قرن نوزدهم:
در 1836 درست بعد از اختراع واردین کیس یا همان ورژن ابتدایی آکواریوم گیاهی توسط دکتر -ناتانیل بَگ شا وارد- او پیشنهاد داد تا از همچین محفظه ای برای نگهداری آبزیان نیز استفاده شود. در 1841 او همین کار را نیز اجرایی کرد با این تفاوت که از گیاهان طبیعی دریایی و ماهی های مصنوعی در آن استفاده شده بود. اگرچه هنوز چیزی از این ماجرا نگذشته بود که آکواریوم های او میزبان ماهی های واقعی شدند. در 1838 فلیکس دوژاردین، بیولوژیست فرانسوی به نگهداری از آکواریوم آب شور اشاره کرد هرچند خود او آن را اجرایی نکرد. در 1846 آنا تاین آکواریومی ایجاد نمود که در آن از مرجان ها، اسفنج ها و خزه های دریایی به مدت سه سال نگهداری کرد. و البته از او به عنوان ابداع کننده آکواریوم های کامل (آکواریوم هایی که ترکیبی از گیاهان و آبزیان را در خود جای می دهند.) نیز یاد می کنند. در همین زمان رابرت وارینگتون به آزمایش و تحقیق بر آکواریومی با گنجایش 13 گالون آب که در آن از ماهی قرمز، علف نهنگ یا همان والیسنریا و البته حلزون نگهداری می شد، پرداخت. او نتیجه مطالعاتش را در سال 1850 در مجله انجمن شیمی منتشر نمود.
نگهداری از ماهی در آکواریوم خیلی زود به یکی از رفتارهای اجتماعی و عمومی بدل شد و به سرعت همه جا گسترش یافت. در انگلستان بعد از برپایی یک نمایشگاه در سال 1851 که در آن از آکواریوم ها و آبزیان درونشان رونمایی شد، این علاقه به شدت گسترش یافت. در سال 1853 اولین آکواریوم عمومی بزرگ در باغ وحش لندن بازگشایی شد و به عنوان خانه ماهی ها شناخته شد. در واقع اولین کسی که واژه آکواریوم را به کار برد فیلیپ هنری گاس بود. او در سال 1854 نام کتاب خود را _آکواریوم: نمایان کردن شگفتی های دنیای زیر آب_ گذاشت. او دو واژه aquatic (مربوط به آب) vivarium(محل نگهداری از حیوانات) را با هم ترکیب نمود و واژه آکواریوم را ابداع نمود. در این کتاب گاس در مورد حیات در آب های شور به طرح مسائلی مقدماتی می پردازد. در سال 1850 نگهداری از آکواریوم در بریتانیا دیگر تبدیل به یک مد شده بود. طراحی و تکنیک های ساخت آکواریوم و محفظه های نگهداری از آب توسط وارینگتون و البته با همکاری گاس که پس از مدتی به او پیوست به طرز ریشه ای دگرگون شد.
آلمانی ها پس از مدت کوتاهی این سرگرمی را از بریتانیایی ها وام گرفتند. در 1854 نویسنده آلمانی ناشناسی دو مقاله در مورد حیات آبزیان آب شور با تاکید بر آکواریوم های بریتانیا تحت عناوین: The garden house و اقیانوسی روی میز منتشر کرد. البته در 1856 مقاله ای به نام –دریاچه در شیشه- منتشر شد که در مورد آبزیان آب شیرین نوشته شده بود، آبزیانی که نگهداری از آن ها در محیط های بسته بسیار راحت تر است. در دهه 1870 اولین انجمن آبزی شناسی در آلمان ایجاد شد. چندی از گسترش آکواریوم ها در اروپا نگذشته بود که پایشان به آمریکا هم باز شد. در سال 1858 کتاب –خانواده آکواریوم- نوشته هنری دی باتلر تنها کتابی بود که در آمریکا در این مورد منتشر شده بود. بر اساس نوشته های موجود در شماره جولای مجله آمریکای شمالی ویل استیمسون اولین کسی بوده است که در آمریکا صاحب آکواریوم شده است. او هفت یا هشت آکواریوم داشت. اولین انجمن آبزی شناسی در نیویورک و در سال 1893 تاسیس شد. ژورنال آکواریوم نیویورک در اکتبر 1875 برای اولین بار منتشر شد. در واقع این ژورنال اولین مجله تخصصی ای که در این مورد به چاپ رسیده است.










منبع : آب سکون