آبشار تنگه واشی، فیروزکوه
نام آبشار: آبشار تنگه واشی، فیروزکوه


آبشار تنگه واشي فيروزکوه در موقعیت جغرافیایی E524348 N355348 در استان تهران واقع است.


تنگه واشی مکانی با جاذبه های گردشگری است که در حدود ۱۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان فیروزکوه قرار گرفته و با داشتن آب و هوای مناسب در تابستانها، میزبان جمعیت کثیری از مسافران و گردشگران است. شاید یکی از جذاب ترین بخش های سفر به تنگه واشی حرکت در رودخانه ای است که در بین یک دره سنگی قرار دارد. با توجه به نزدیکی تنگه واشی به شهر تهران، امکان مسافرت یک روزه به این منطقه وجود دارد و بویژه در تابستان هزاران نفر از ساکنین استان تهران و دیگر استان های اطراف به این منطقه مسافرت می کنند.در سال های اخیر، بسیاری از موسسه های توریستی، اقدام به برگزاری تورهای گوناگونی در این منطقه نموده اند که همین امر باعث افزایش شهرت و معروفیت این منطقه شده است.


تنگه واشی به طول حدود ۳۰۰ متر و با دیواره های صخره ای بلند به ارتفاع حدود ۱۰۰ متر محل عبور رودخانه ای است که از کوه های ساواشی سرچشمه می گیرد و از میان دشت می گذرد. در فصل تابستان که آب به کمترین میزان خود می رسد، عمق آن به حدی است که در برخی نقاط تا زیر زانوی شما را خیس نماید. یکی از مهمترین جذابیت های این تنگه، همین عبور کل مسیر از میان آب است.برای رفتن به تنگه ساواشی در کیلومتری ۲ جاده فیروزکوه ـ تهران، پس از ورود به یک جاده فرعی و طی حدود ۹ کیلومتر، روستای جلیزجند نمایان می گردد. این روستا در حاشیه یک دشت سرسبز با مزارع گندم و سیب زمینی و باغات مختلف بنا شده است. بعد از عبور از روستا و طی حدود ۴ کیلومتر در جاده ای که میان دشت و در کنار جوی های پر از آب زلال، احداث شده، محل پیاده روی تنگه ساوشی شروع می شود.


تنگه واشی به طول حدود ۳۰۰ متر و با دیواره های صخره ای بلند به ارتفاع حدود ۱۰۰ متر محل عبور رودخانه ای است که از کوه های ساواشی سرچشمه می گیرد و از میان دشت می گذرد. در فصل تابستان که آب به کمترین میزان خود می رسد، عمق آن به حدی است که در برخی نقاط تا زیر زانوی شما را خیس نماید. یکی از مهمترین جذابیت*های این تنگه، همین عبور کل مسیر از میان آب است.


برای رفتن به تنگه ساواشی در کیلومتری ۲ جاده فیروزکوه ـ تهران، پس از ورود به یک جاده فرعی و طی حدود ۹ کیلومتر، روستای جلیزجند نمایان می گردد. این روستا در حاشیه یک دشت سرسبز با مزارع گندم و سیب زمینی و باغات مختلف بنا شده است. بعد از عبور از روستا و طی حدود ۴ کیلومتر در جاده ای که میان دشت و در کنار جوی های پر از آب زلال، احداث شده، محل پیاده روی تنگه ساوشی شروع می شود. بعد از عبور از تنگه اول و گذر از دشتی زیبا، تنگه دوم قرار گرفته که حدود ۲ کیلومتر با تنگه اولی فاصله دارد. این تنگه هم مانند تنگه اول چشم نواز است و از دیواره های سنگی آن در نقاط مختلف چشمه های آب زلال و خنک به سمت پایین روان است.


در انتهای این تنگه نیز هیاهوی ریزش آب آبشاری زیبا مسافران را به خود می خواند تا در زیر آبشار و در هوای گرم تابستانه تنی به آب بزنند. در تنگه واشی گیاه کمیاب «باریچه» که مصارف مهم صنعتی و دارویی دارد، می روید. چیدن باریچه به دلیل کمیابی آن جرم است و پیگرد قانونی دارد.تنگه واشی علاوه بر طبیعت زیبا، دارای آثار تاریخی نیز هست. یکی از سه کتیبه معروف دوره قاجار در این تنگه واقع شده و دو کتیبه دیگر در چشمه علی شهر ری و تونل وانا در جاده هراز واقع شده*اند. هر سه این کتیبه ها به دستور فتحعلی شاه قاجار حکاکی شده است. فتحعلی شاه که دوران پیش از پادشاهی خویش را در شیراز گذرانده بود، با دیدن نقش برجسته*های آن دیار، سه نفر به نامهای حجارباشی، نقاش باشی و معمار باشی را مسئول ساخت این سه کتبیه در تهران کرد.



کتیبه واقع در تنگه ساواشی دارای ابعاد شش در هفت متر است که وقایع زمان فتحعلی شاه دور تا دور کتیبه روایت شده است. بزرگترین نقش برجسته این کتیبه ها، نقش شکارگاه با تصویر اسب، نیزه و شکارهایش است که در اطراف آن می توان عباس میرزا، علی قلی میرزا و علی نقی میرزا پسران فتحعلی شاه و همچنین نوادگانش را در حال شکار دید. این کتیبه که حدودا ۱۸۵ ساله است به گونه ای در دل کوه حک شده که از بارش باران و تابش آفتاب در امان بوده است اما صنعت گردشگری به آن آسیب وارد نموده است.
با توجه به فاصله اندک بين صخره هاي عظيم و يکپارچه هر دو تنگه و همگني آنها به نظر مي رسد شکل گيري تنگه و مسير رودخانه جاري در آن ناشي از ايجاد گسل باشد.


ساواشي در زبان آذري به معني محل برخورد، رودررو شدن، نزاع و درگيري معني مي دهد. وجه تسميه ساواشي را مي توان در باريک بودن مسير عبور از تنگه دانست که مکاني است که در آن جا مردم هنگام عبور با يکديگر رودررو شده و ممکن است به يکديگر برخورد کنند. در ميان تنکه واشي کتيبه قاجاري که نقش برجسته اي است از فتحعلي شاه قاجار، از 185 سال پيش در اين مکان نقر گرديده است. اين کتيبه هفت متر طول و شش متر ارتفاع دارد. از ديگر ديدني هاي اين منطقه، دشت پشت آبشار(دره سکوت)، قلعه اسماعيليه(بالاي تنگه اول) و غار طبيعي تنگه دوم را مي توان نام برد.



تنگه دوم نيز همانند تنگه اول زيباست و مانند دالاني با ديواره هاي بلند و سر به فلک کشيده است. تماشاي رنک آبي آسمان از شکاف بالاي سر و در ترکيب با رنگ قهوه اي صخره ها حس عجيبي آميخته از سبکبالي و وجد را به آدمي القا مي کند. اين احساس وجد و نشاط زماني که پاي در آب سرد و جاري تنگه داشته باشيد و ترنم ريزش آب، از شکاف صخره ها را به گوش بشنويد، دو چندان مي شود. تنگه دوم کوتاه تر تنگه اول است و و در انتها با ديواره اي مرتفع بسته مي شود.


آبشار واشي از ميان همين ديواره که حدود پانزده مترارتفاع دارد به پايين مي ريزد. در قسمت پايين آبشار، حوضچه اي به مساحت تقريبي پنجاه متر مربع و با عمق متوسط يک متر ايجاد شده است. درجه هواي اين منطقه به طور متوسط بيست درجه کمتر از دماي هواي تهران است. بهار، تابستان و اوايل پاييز از زيبارين فصل هاي سفر به اين منطقه است. شايد تکرار اين نکته بي فايده نباشد که طبيعت امانتي است که مي بايست در حفظ زيبايي و تنوع آن کوشا باشيم. شهرستان فيروزکوه با توجه به موقعيت خاص خود سرشار از زيبايي هاي طبيعي و مناظر بکر و ناشناخته است که احتياج به تحقيق و تفحص بسيار دارند. از جمله اين مناطق مي توان به طبيعت و آبشارهاي روستاي طارس در 10 کيلومتري شمال فيروزکوه اشاره کرد که علاوه بر آب هاي معدني داراي دره هايي ديدني و ناشناخته است.