حیوانات خانگی، همدم هایی بی زبان




شما از کدام دسته اید؟ آن دسته ای که وقتی صحبت از حقوق حیوانات می شود جبهه گیری می کنند و معتقدند تا وقتی حقوق انسان ها پایمال شده و هنوز آن طور که باید به همه حقوق انسانی دست نیافته ایم، این وسط حقوق حیوانات در درجات بعدی قرار می گیرد؟

یا از آن دسته ای که بین توجه به حقوق انسان ها و حیوانات تناقضی نمی بینند و معتقدند توجه به حقوق هر کدام از این مخلوقات در جایگاه خودش قابل تعریف و دفاع است؟

متاسفانه علی رغم این که در فرهنگ ایرانی و دینی ما به کرات درخصوص توجه به حقوق حیوانات توصیه و سفارش وجود دارد، اما توجه به حقوق حیوانات نه تنها یک اولویت محسوب نمی شود، بلکه توجه و حساسیتی نیز در این خصوص وجود ندارد.دیدن صحنه هایی در کوچه و خیابان که کودکان در مقابل والدینشان حیوان آزاری می کنند بسیار شایع است.مسلما گربه های خیابانی جایگاهی برای این که به کودکتان معرفی شان کنید یا اجازه دهید فرزندتان با آنها بازی کنند، ندارند؛ اما این که اجازه می دهید فرزندانتان در مقابل آنها واکنش خشنی نشان بدهند کاملا غیرمنصفانه است.


بارها دیده شده که کودکان به سمت گربه یا سگ های خیابانی سنگ پرتاب می کنند یا به شکل مختلف این حیوانات را مورد آزار و اذیت قرار می دهند.
در یکی از ایالت های آمریکا شهری وجود دارد که به شهر سنجاب ها معروف است چون به اندازه گربه های تهران در این شهر سنجاب وجود دارد. خانواده ای ایرانی از سفرشان به این شهر تعریف می کردند و این که یک روز به عادت تهران با دیدن یکی از این سنجاب ها با حرکت دست و پا و اصوات عجیب و غریب سنجاب بیچاره را می ترسانند، در همین حین پلیس وارد ماجرا می شود و به آنها نسبت به تکرار این حرکت هشدار می دهد.و جالب تر این که شهر درختان گردوی زیادی دارد که مردم شهر اجازه استفاده از آنها را ندارند.
قانون نانوشته ای گردوها را متعلق به سنجاب ها می داند. این خانواده ایرانی غافل از این موضوع سبدی از گردو می چینند و به خانه می برند. چند روز بعد برگ جریمه ای دریافت می کنند که در آن به خاطر این که گردوی سنجاب ها را چیده اند، ملزم به پرداخت مبلغی به عنوان جریمه می شوند.
هرچند این ماجرا برای کسانی که با دیدن گربه ها شروع به سنگ پرتاب کردن و حرکات مشابه می کنند خیلی دور از ذهن به نظر می رسد، اما فرهنگ دینی ما داستان های مشابه زیاد دارد. ازجمله بخشوده شدن گناهان فردی که در بیابان ابتدا به سگ تشنه ای آب می دهد و بعد خودش آب می نوشد.


خشونت خانگی علیه حیوانات خانگی

در یکی از کلینیک های دامپزشکی، پسر جوانی سگ پشمالویی را توی سبدی گذاشته و منتظر است. علت آمدنش را که می پرسم تعریف می کند سگش را بدون قلاده و بند توی کوچه رها کرده است و همزمان ماشینی با سگ تصادف می کند.
حالا بعد از چند روز سگ را به این کلینیک آورده تا مداوایش کنند. خودش حدس می زند پا ها و لگن سگ شکسته باشند. حالا منتظر بود تا نوبتشان برسد.
قسمت بد ماجرا آنجا بود که خودش اعتراف می کرد چون بی توجهی کرده و باعث این اتفاق شده، سگش به نوعی با او قهر کرده است. سگ در مقابل توجهی که به او می کرد هیچ واکنشی نشان نمی داد، اما در مقابل توجه دیگران واکنشش مثبت بود. وقتی از او پرسیدم چرا سگ تصادف کرده اش را بعد از چند روز تازه به کلینیک آورده، نگاهی به سگش می اندازد و آهسته می گوید: وقت نداشتم.در ادامه اعترافاتش می گوید چشم های سگش بشدت غمگین به نظر می رسند و تا قبل از این اتفاق سگ سر و حال و بازیگوشی بوده است.
یاسر انصاری، دبیر کل کانون گسترش فضای سبز و حفظ محیط زیست با تایید این موضوع که متاسفانه برخی شهروندان اطلاعات درستی نسبت به نگهداری حیوانات ندارند، می گوید: آموزش و اطلاع رسانی در این خصوص نیازمند گسترش فعالیت های سازمان های مردم نهاد در کنار حمایت های دولتی است.او تاکید می کند: حیوانات زیادی در حاشیه ها شهر ها گرسنه و بدون حمایت رها شده اند، در حالی که اگر رسیدگی به این امور در کشور متولی پیدا کند، هم دوستداران حیوانات می توانند از آنها نگهداری کنند و هم این حیوانات کمتر مورد آزار و اذیت قرار می گیرند.


دشمنان یا دوستان حیوانات؟

کسانی که در ایران به دنبال نگهداری حیوانات خانگی هستند، به ۲ دسته تقسیم می شوند. دسته اول دوستداران واقعی حیوانات هستند و نه تنها از نگهداری آنها لذت می برند، بلکه حتی از همه شگردها و راه های نگهداری آنها باخبرند. جالب است بدانید حتی حیوانات هم با این افراد انس بیشتری می گیرند.اما دسته دوم کسانی هستند که نگهداری حیوانات برایشان بیشتر جنبه خودنمایی دارد. بخصوص در سال های اخیر که خرید و فروش حیوانات خانگی با قیمت های بالا و نامگذاری های عجیب و غریب روی آنها بیشتر به یک مد شباهت پیدا کرده تا جنبه های انس گرفتن با حیوانات.
دختر ۲۱ ساله ای ۳ هفته ای است که یک خرگوش خریده است. خرگوشش در قفسی متوسط و در تراس کوچک آپارتمان نگهداری می شود.
در طول این مدت فقط یک بار قفس خرگوش تمیز شده و چند روزی هم که مسافرت بوده اند خرگوش توی همان قفس با حجمی از سبزی پلاسیده و ظرف آبی برگشته تنها مانده است.این وضعیت همچنان ادامه دارد، در حالی که همه دلیل نگهداری خرگوش از سوی این دختر جوان در چند کلمه خلاصه می شود: خرگوش ها را دوست دارم.
قیمت دوست داشتن خرگوش ها هم شده اذیت و آزار حیوان زبان بسته در بدترین شکل از نگهداری و همه لذت نگهداریش شده گفتن این جمله که من یک خرگوش دارم و اسمش را سیندرلا گذاشته ام.البته همه تجربه نگهداری حیوانات خانگی در کشور ما به این اندازه دور از انصاف نیست. در کلینیک های دامپزشکی کسانی هستند که حواسشان به واکسن های حیوان خانگی شان است و همه مراقبت های بهداشتی حیوان را دنبال می کنند و حتی نوع بیماری یا مشکل حیوان را تشخیص می دهند و به فکر درمانش هستند.
یکی از این دوستداران حیوانات خانگی صادق نژاد است که به خاطر پای آسیب دیده اردکش به کلینیک دامپزشکی آمده و با عشق و علاقه از کاسکوی دم قرمزش تعریف می کند و خاطرات زیادی دارد از گربه ها و پرندگان آسیب دیده ای که توی کوچه و خیابان رها شده اند و صادق نژاد از آنها نگهداری کرده است.


همدم بی زبان

نگهداری حیوانات به طرز فکر و اعتقادات مردم بستگی دارد، ولی به طور کلی چه در گذشته و چه در زندگی امروز معمولا طرفداران نگهداری حیوانات خانگی به عنوان یک مونس و همدم به حیوانات نگاه می کنند.
فرار از تنهایی، مد یا جلب توجه، داشتن مونس یا علاقه شخصی، هر کدام از اینها که دلیل نگهداری از حیوانات خانگی باشد، مهم در نظر گرفتن حقوق این حیوانات است.
در واقع نگهداری از حیوانات در منازل از دیرباز در کشور ما وجود داشته و از لحاظ روان شناسی این اعتقاد وجود دارد که نگهداری از حیوانات خانگی خصوصا در کودکان روحیه مسوولیت پذیری را افزایش می دهد.
البته حیوانات نیز باید خوش شانس باشند تا صاحبان خوبی داشته باشند. متاسفانه جوانانی هستند که درخصوص نگهداری این حیوانات بسیار بی مسوولیت هستند و به جای نگهداری از حیوان، بیشتر او را مورد آزار و اذیت قرار می دهند.گذشته از نتایج مثبت نگهداری حیوانات خانگی در پرورش کودکان، در گروه سنی بزرگسال و بخصوص سالمندان الفت گرفتن با حیوانات می تواند احساس تنهایی، افسردگی یا از کار افتادگی را در آنها کاهش دهد.
دبیرکل کانون گسترش فضای سبز و حفظ محیط زیست با تاکید بر این که کسانی که در منزل از حیوانات خانگی نگهداری می کنند در درازمدت حس آرامش خوبی به دست می آورند، می گوید: نگهداری از حیوانات خانگی باعث افزایش روحیه مسوولیت پذیری و مهربانی در افراد می شود.او با اشاره به روایات و حکایاتی که در فرهنگ مذهبی و ایرانی ما نسبت به توجه و رسیدگی به حیوانات وجود دارد، تاکید می کند: باور غلطی وجود دارد که متاسفانه برخی از افراد جامعه را نسبت به آزار و اذیت حیوانات بی توجه می کند.
به اعتقاد انصاری، تغییر این نگاه و باور غلط نیازمند حمایت سازمان هایی نظیر محیط زیست و دامپزشکی است تا بتوان ابزار های لازم برای ارتقای فرهنگی در این خصوص را فراهم کنیم.


چگونه حیوان خانگی داشته باشیم؟

نگهداری حیوانات خانگی در کشورهای پیشرفته دارای قواعد و قوانین مشخص است و حیواناتی که توسط افراد نگهداری می شوند باید صاحب شناسنامه باشند.
فردی که حیوان خانگی نگه می دارد موظف به رعایت اصولی است و باید حقوق حیوان را کاملا رعایت کند، در غیر این صورت قانون می تواند فرد را جریمه کند.
اما در کشور ما از این حق و حقوق خبری نیست و حتی خرید و فروش این حیوانات به شکل غیرقانونی و خارج از استاندارد هایی نظیر داشتن شناسنامه سلامت انجام می شود.دامپزشکان به افرادی که اقدام به نگهداری این حیوانات می کنند، توصیه می کنند هنگام خرید با انجام معاینات اولیه توسط دامپزشک از سلامت آنها اطمینان حاصل کنند.
داشتن شناسنامه هنگام خرید حیوانات خانگی یعنی حیوان از نظر بیماری های انگلی، پوستی، تنفسی، جلدی، وضعیت ظاهری، داروهای ضدانگلی و واکسیناسیون ها تحت کنترل و نظارت است. متاسفانه در مراکز و فروشگاه های غیرقانونی نحوه نگهداری حیوانات مورد انتقاد است به این شکل که حیواناتی مانند سگ، گربه و لاک پشت و پرنده را کنار هم نگه می دارند که آلودگی های آنها به همدیگر منتقل می شود و می تواند سلامت فرد خریدار را به خطر اندازد.
مثلا گربه می تواند بیماری های انگلی، ویروسی و توسکوپلاسماز را منتقل کند. بیماری توکسوپلاسماز منجر به سقط جنین و نازایی می شود.به شکل کلی در مورد سگ و گربه درمان انگلی و ترزیق واکسن و در مورد پرندگان استفاده از غذای مخصوص پرندگان باید مورد توجه قرار گیرند. تب مالت، سل، انواع بروسلوز و سالمونلا نیز از دیگر بیماری های قابل انتقال از حیوانات خانگی هستند.

بنابراین قبل از این که نسبت به داشتن حیوان خانگی اقدام کنید بهتر است، هم از چگونگی نگهداری آن حیوان اطلاعات کسب کنید، هم از سلامت آن مطلع شوید و از همه مهم تر برای او حق و حقوق واقعی قائل شوید.


منبع:aftabir.com