جام علمی؛ استفاده از ته*سیگارها در ظریف*کاری لانه*های پرندگان شاید چندان طبیعی به نظر نیاید، اما گروهی از بوم*شناسان می*گویند که جدا از غیرطبیعی بودن، به* کاربستن سیگارهای استفاده*شده توسط پرندگان می*تواند شکل شهری همان سازگارشدن همیشگی باشد!
جالب اینجاست که پرندگان شهری سیگارها را برای مواد گیاهی*شان که انگل*ها را می*رانند، به کار می*بندند.
به گزارش ایسنا، از دیرباز پرندگان به ظریف*کاری لانه*هایشان با گیاهانی غنی که انگل*ها را بیرون می*رانند، شناخته*شده*اند. مواد شیمیایی درون برگ تنباکو به دفع بندپایانی مانند هیره*ها معروفند؛ بنابراین مونزرات سوارز- رودریگز، بوم*شناسی در دانشگاه خودگردان ملی Mexico درMexico City و همکارانش در شگفت*اند که آیا پرندگان شهری نیز ته*سیگارها را به همین دلیل به کار می*بندند.
در یک مطالعه که در Biology Letters منتشر شده* است، پژوهشگران لانه*های دو گونه پرنده*ی رایج در قاره*ی آمریکای شمالی را بررسی کرده، میزان سلولزاستات (ماده*ای در ته*سیگارها) را در لانه*ها سنجیده* و دریافته*اند که هرچه میزان آن بیش*تر باشد، هیره*های انگلی کم*تری وجود خواهند داشت.
این گروه هم*چنین تله*هایی به کار بسته*اند تا دریابند که آیا این دافعه با موجودی نیکوتین* آن*ها یا ساختار و دیگر شاخصه*هایشان در ارتباط است یا خیر؟
سوارز رودریگز و همکاران، این تله*ها را در لانه* ۲۷ گنجشک خانگی (Passer domesticus) و ۲۸ سهره (Carpodacus mexicanus) در محوطه* دانشگاهشان، قرار دادند. در تله*ها که درونشان از گرما برای جذب انگل*ها استفاده* شده*است، فیبرهای سلولزی و فیلترهایی از سیگارهای کشیده* شده یا نشده و نوارهایی چسبدار برای گرفتن بندپایان جاسازی شده*اند.
آیا این پرندگان سیگارهای سنگین*تر را ترجیح خواهند داد؟
پس از ۲۰ دقیقه، ته*سیگارهای کشیده*نشده انگل*های بسیار بیش*تری نسبت به ته*سیگارهای کشیده*شده – که به سبب عبور دود سیگار از میان*شان نیکوتین بیش*تری دارند - جذب می*کنند؛ بنابراین در لانه*هایی که درون*شان تخم پرنده وجود داشت، تله*های دارای ته*سیگارهای کشیده* نشده، بیش از دوبرابر انگل گرفتند.
به نوشته تارنمای انجمن فیزیک، تیوتی موسیو، بوم*شناسی از دانشگاه کارولینای جنوبی در کلمبیا می*گوید: «شگفت*زده شده*ام: آیا این پرندگان سیگارهای سنگین*تر را ترجیح می*دهند؟ اگر آری، یعنی این که این رفتار به نوعی پاسخ سازگارانه به مشکل انگل*هاست.»
سوارز رودریگز اشاره دارد که ممکن است که ته*سیگارها، علاوه بر ویژه*گی*های ضد انگلی، اثرات منفی ناشناخته*ای نیز برای پرندگان داشته* باشند؛ چرا که بسیاری از مواد شیمیایی آن*ها سرطان*زا و برخی آفت*کش*اند.
گفتنی است، هیره*ها، جانورانی از شاخه بندپایان و رده عنکبوتیان هستند که به همراه کنه*ها به زیررده کنه*سانان تعلق دارند.
بسیاری از گونه*های هیره آزادانه در خاک زندگی می*کنند ولی شمار زیادی از گونه*های هیره نیز به عنوان انگل بر روی گیاهان، حیوانات و کپک*ها زندگی می*کنند. این جاندار ناقل بیماری آسم نیز می*باشد. بیشتر هیره*ها غیر انگلی بوده و چون یک جاندار خانگی است از پوست هایی که از انسان می*ریزد و تکه برگهای فاسد تغذیه می*کنند.