دیده بان حقوق حیوانات: معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد گفت: در یک تعریف علمی از اکوتوریسم به عنوان «سفری مسوولانه به طبیعت» یاد می*شود.
“حسن اکبری” در گفت*وگو با ایسنا خاطرنشان کرد: گردشگری شاخه*های متعددی دارد که یکی از آنها اکوتوریسم است و جاذبه*های طبیعی مرتبط با حیات وحش، چشمه*ها و چشم اندازها و تمام موارد مرتبط با طبیعت را در بر می*گیرد.
وی با بیان اینکه اکوتوریسم یکی از شاخه*های سریع الرشد توریسم است و منبع درآمدزایی برای بسیاری از کشورها شده است، ادامه داد: هرساله میلیون*ها نفر برای مشاهده حیات وحش به کنیا، تانزانیا و دیگر کشورهای آفریقایی سفر می*کنند و یا برای دیدن جاذبه های بیابانی مانند اسکی روی شن به کشورهای عربی سفر می*کنند.
اکبری تصریح کرد: در بسیاری از کشورها بخشی از درآمدهای حاصل از اکوتوریسم به حفاظت بر می*گردد و اگر اکوتوریسم با روش صحیح انجام شود، می*تواند به حفاظت کمک کند اما همین اکوتوریسم در بعضی از موارد، مخرب طبیعت و محیط زیست هم بوده و اگر گردشگران آموزش کافی ندیده باشند حضور آنها در طبیعت اثرات منفی بر چشم اندازها و رستنی*ها بر جای می*گذارد.
ایران جزء ۱۰ کشور برتر دنیا از نظر تنوع زیستی
وی خاطرنشان کرد:* جاذبه*های اکوتوریسمی تنوع وسیعی دارند و هر منطقه*ای به تناسب اهمیت جاذبه*ها، برد متفاوتی از سطح منطقه*ای تا بین المللی دارد؛ به عنوان مثال ایران جزء ۱۰ کشور برتر دنیا از نظر تنوع زیستی است بنابراین تنوع زیستی ایران می*تواند از جاذبه*های با برد بین المللی باشد.
اکبری بیان کرد: برخی از گونه های بومی ایران جاذبه*های ارزشمندی برای گردشگران محسوب می*شوند؛ به عنوان مثال در مناطق بیابانی و کویری ایران گونه*هایی از جنس آهو و پرندگان کویری مانند زاغ بور و هوبره برای بسیاری از گردشگران جالب توجه است.
شاخه پرنده نگری از پررونق*ترین شاخه*های اکوتوریسم
وی، شاخه پرنده نگری به عنوان یکی از پررونق ترین شاخه های اکوتوریسم در برخی از کشورها به ویژه کشورهای اروپایی دانست.
معاون اداره کل محیط زیست استان یزد افزود: امروزه بعضی از مردم که تخصصی در زمینه اکولوژی هم ندارند با تهیه کوله پشتی، دوربین چشمی و سایر وسایل مختصر طبیعت گردی، اوقات فراغت را به مشاهده، شناسایی و عکس برداری از پرندگان می*گذرانند و بدین ترتیب پرنده شناسان غیرحرفه*ای از این طریق بوجود آمده*اند. بی تردید در ایران هم نقاط مناسبی برای پرنده نگری وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: برای رونق صنعت اکوتوریسم نیاز به معرفی جاذبه*ها و تشکیل شرکت*هایی که وظیفه تورگردانی را برعهده دارند و نظارت دستگاه*های حاکمیتی بر اجرای صحیح برنامه*های تورگردانی است که در این راستا توجه به ظرفیت گردشگاه*ها بسیار مهم است زیرا در بعضی از مراکز شناخته شده در مناطق خوش آب و هوا بیش از حد مجاز بهره برداری انجام می*شود.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد اضافه کرد: نکته مهمتر اینکه برخی اشکال توسعه به ویژه معادن و جاده*سازی موجب تغییرات اساسی در ارزش برخی از جاذبه*های گردشگری شده و بعضا منجر به تخریب آنها می*شود که در کشور ما هم همین طور است.
وی گفت: در استان یزد ۱۵ منطقه تحت مدیریت محیط زیست وجود دارد که بعضی از جاذبه*های گردشگری استان در این مناطق وجود دارد. از ۱۳۰ گونه پرنده شناسایی شده نیز بسیاری از آنها گونه*های بومی ارزشمندی هستند که توجه گردشگران را به خود جلب می*کند. همچنین در شکارگاه*های استان پستاندارانی مانند کل و بز، قوچ و میش وجود دارد که در مناطق تحت مدیریت محیط زیست به آسانی قابل مشاهده هستند.
معاون محیط طبیعی محیط زیست استان یزد تصریح کرد: تپه*های ماسه*ای در بیابان*های استان یزد از جمله جاذبه*های با برد بین المللی هستند که در بهره برداری از آنها هنوز توفیق چندانی حاصل نشده است.
وی یادآور شد: تنوع اکوتوریسم*های استان یزد از جنگل با تراکم نسبتا مطلوب مانند جنگل باغ شادی شهرستان خاتم، کوهستان*های با چشم اندازهای متنوع مانند شیرکوه، دشت های استپی، تپه*های ماسه*ای و غیره از دیگر جاذبه*های استان محسوب می*شوند که هرکدام ویژگی*های زیستی خاص خود را دارد.
بهره برداری بدون مطالعه جاذبه*های گردشگری ازعوامل مخرب جاذبه ها
اکبری بیان کرد: تمام فعالیت*هایی که ماهیتا با تخریب طبیعت همراه است از جمله معادن، جاده سازی و کشاورزی می*تواند مخرب جاذبه*های طبیعی هم باشند و حتی بهره برداری بدون مطالعه و برنامه ریزی از جاذبه*های گردشگری می*تواند مخرب جاذبه*ها باشد.
وی گفت: از آنجایی که متولی اصلی مسائل گردشگری در کشور، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است، لیکن برخی مولفه*های اکوتوریسم که با طبیعت سر و کار دارند، در حوزه عمل اداره کل منابع طبیعی و در مناطق تحت مدیریت در حوزه محیط زیست قرار می*گیرد.
معاون حفاظت محیط زیست استان یزد ادامه داد: بنابراین ضرورت دارد هرگونه برنامه ریزی در دستگاه*های متولی با نگاه به ضرورت حفظ این جاذبه*ها و پایدار بودن توسعه این صنعت انجام شود و نگاه صرف بهره برداری گردشگری بدون زمینه سازی آموزشی و رعایت چارچوب*های توسعه پایدار می*تواند برای طبیعت زیان بخش باشد.
به بهانه ورود گردشگر، محیط زیست را تخریب نکنیم
بهرام رضایی، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد نیز به خبرنگار ایسنا گفت: محیط زیست یکی از جذابیت*ها و قابلیت*های هر کشوری محسوب می*شود و نباید به بهانه ورود گردشگر آن را تخریب کنیم.
وی با بیان این*که بالغ بر یک میلیارد نفر گردشگر در کشورهای میزبان هستند، ادامه داد: تاسیسات گردشگری در تقویت توسعه پایدار و بهینه سازی انرژی و جایگزینی انرژی*های قدیمی سهم بسزایی دارند.
رضایی گفت: از آنجایی که در کشورمان نسبت به کشورهای پیشرو تاسیسات گردشگری کمتری داریم، بر تخریب محیط زیست هم تاثیر کمتری می*گذاریم.
وی تصریح کرد: وسایل نقلیه مانند هواپیما، قطار، اتومبیل و کشتی که گردشگران را جابه*جا می*کنند، تاسیسات گردشگری محسوب می*شوند و هتل*ها و مراکز اقامتی که گردشگران در آنها استقرار می*یابند، نیز در این دسته قرار می*گیرند و اکنون دنیا به این نتیجه رسیده است با توجه به رشد گردشگری در جهان و تبعاتی که گردشگران بر محیط زیست بر جای می*گذارند، روی مقوله توسعه پایدار کار کنند.
رضایی با بیان اینکه محیط زیست بستر طبیعی برای جاذبه*های گردشگری است، افزود: براساس اعلام سازمان ملل در سال ۲۰۳۰ انرژی پایدار برای همه جوامع باید به گونه*ای باشد تا کمترین لطمه را به محیط زیست بزند.
وی افزود: محیط زیست یکی از جذابیت*ها و قابلیت*های هر کشوری محسوب می*شود و نباید به بهانه ورود گردشگر آن را تخریب کنیم چراکه جوامع میزبان و محلی آسیب می*بینند. همچنین دخالت*ها و دخل و تصرف*هایی که در محیط زیست مشاهده می*کنیم، نظام تولید و بازتولید را به خطر می*اندازد.
این مسوول بیان کرد: بشر در طول تاریخ با بهره*گیری از بستر طبیعی، مصنوعات خود را از طبیعت، آب و هوا و اقلیم تهیه کرده و در شهر یزد هم با استفاده از خشت و گل، باورها و تفکرات خود را فرم داده، بنابراین ماده اصلی برای گردشگری، طبیعت است.
وی در ادامه گفت: کشورهای پیشرفته جهان به این نتیجه رسیده*اند، از آلایندگی صنایع جلوگیری کرده و فعالیت*هایی که کمترین تخریب را به محیط زیست وارد کند را انجام دهند.
رضایی خاطرنشان کرد: در استان یزد هم با دو مساله مواجه هستیم، به طوری که این استان از استانهایی است که در موضوع میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و جاذبه*های گردشگری و همچنین حوزه طبیعی در صدر قرار گرفتیم و از سوی دیگر نگران هستیم توسعه صنعتی استان منابع طبیعی را تحت تاثیر قرار داده و به آلاینده*های زیست محیطی دامن بزند.