سوزن ماهی(نی ماهی)(pipe fish) آب شیرین

[پارسا]

یکی از ماهیان لب شور وزیبای آکواریومی که متاسفانه هیچ اطلاعاتی از آن در سایتهای ماهیانی زینتی فارسی زبان نوشته نشده(حداقل تا جایی که بنده توسط جوستجو گرهای مختلف جستجو نمودم) سوزن ماهی یا نی ماهی و یا pipe fish میباشد.این ماهی بومی کشور خومان نیز هست و در دریای خزر زیست میکند.
اطلاعاتی راجع به این ماهی از طریق سایت" http://mw1..com/post-652.aspx" ونیز سایت liveaquaria.com بدست آورده ام که لازم دانستم آنرا در اینجا ذکر نمایم.

[پارسا]

در بيشتر انواع بدوي و اوليه، ماهي هاي نر تخم هاي بارور شده را در زير بدنشان حمل مي كنند ولي در گروه هاي پيشرفته تر بعدي يكايك تخم ها در لايه اي از اسفنج خوابانده مي شوند و اين كار، پرورش ماهي ها را نسبت به روش حمل تخم در زير شكم نر، گسترش مي دهد.

ديگر اينكه در گونه هايي مثل Dorryhamphus كه نرها تخم ها را زير شكمشان حمل مي كنند، صفحات استخواني كه بدن اين گونه را پوشانده به شكل خار رشد مي كنند.

طول ني ماهي بزرگ Syngnathus acus به 18 اينچ (45 سانت) مي رسد. اما دم و باله مقعدي او كوچك است.

از آنجايي كه در تمام ني ماهي ها رده هاي باله پشتي نرم و انعطاف پذير است، هر رده مي تواند به طور مجزا و مستقل حركت كند. اين نكته مهم است چون مثل اسب هاي دريايي، ني ماهي ها هم بوسيله حركات موجي رده هاي باله پشتي شنا مي كنند.

بيشتر ني ماهي ها خرمائي رنگ هستند اما نوع ني ماهي (پوزه صاف يا دماغ صاف) Nerophis Ophidion بدني سبزفام دارد با خطهاي آبي در امتداد شكم.


برخي از ني ماهي ها خيلي كوچك هستند.
طول Dorryhamphus Melanopleura مربوط به صخره هاي مرجاني منطقه اقيانوس آرام فقط به 5/2 اينچ (5/6 سانت) مي رسد. رنگ آنها قرمز-نارنجي روشن است با نوارهاي آبي روشن در طول بدنشان از پوزه تا دم كه بعدها زمينه رنگشان نارنجي مي شود با هاله اي از رنگ آبي و حاشه سفيد.

http://www.ettelaat.com/new/newdata/...4/10-55-42.jpg

سوزن ماهی ( نی ماهی)دریای خزر

آنجايي كه رودخانه به دريا ميريزد در واقع آب شيرين با آب شور مخلوط ميشود و يك محيط نيمهشور يا در اصطلاح لبشور را به وجود ميآورد و محل مناسبي براي زندگي برخي از آبزيان بشمار ميرود. به اين محل مصب يا دهانة رودخانه ميگويند كه غير از گونههاي آبزي مختص به خود باعث جلب آبزيان ديگري ميشود كه در دريا يا در امتداد رودخانه زندگي ميكنند. درياي خزر به دليل اين كه حوضة آبريز وسيعي دارد و اين حوضه در منطقهاي پرباران قرار گرفته است، رودخانههاي فراواني دارد و مصبهاي زيادي را در سواحل درياي خزر تشكيل ميدهند.

در مصبهاي درياي خزر آبزيان متنوعي وجود دارند. يكي از آبزيان عجيب و بسيار جالب كه در مصب رودخانههاي درياي خزر ديده ميشود، گونه سوزنماهي است. اين ماهي زندگي و رفتار شگفتانگيزي دارد.

در شهرستان رامسر
اگر در يك صبح پاييزي در نزديكي مصب رودخانهاي در ساحل درياي خزر در ميان شنهاي ساحلي كمي دقت كنيد، به طور حتم اين ماهي را به صورت نيمهجان خواهيد ديد كه توسط موج در خارج از آب مانده است. در حال حاضر به علت شدت آلودگی دریای خزر این گونه نیز در خطر انقراض است.
سوزنماهي از نظر ظاهري و ساختار بدن به راحتي از ديگر انواع ماهيها قابل تشخيص است. همانطور كه از نام اين ماهي پيداست به يك سوزن بزرگ شباهت دارد. بدني استوانهاي، باريك و طويل دارد كه طول آن در نمونههاي ايراني تا 23 سانتيمتر ميرسد. استخوانهاي اين ماهي بسيار ظريف است ولي در عوض پوشش بدني سخت و محكم دارد. در واقع پوشش بدن شامل صفحات استخواني فلس مانند ضخيم و سخت است كه به صورت حلقههايي در طول بدن ديده ميشوند. دهاني كوچك و شبيه به پايپ يا لوله دارد و به همين خاطر در زبان انگليسي به آن لوله ماهي يا ني ماهي (Pipefish) ميگويند. پوزه استوانهاي دارد كه در نهايت به دهان لولهاي ختم ميشود. اين ماهي دندان ندارد و در عوض نحوة تغذيه در آن به صورت مكيدن است. باله پشتي نسبتاً بزرگ است ولي بالههاي شكمي، مخرجي و سينهاي بسيار ريز هستند و باله شكمي نيز وجود ندارد. بالههاي اين ماهي برعكس بيشتر انواع ماهيهاي ديگر فاقد خار هستند. بالة دُمي نسبتاً كوچك است. براي شناسايي ماهيها به ويژه گونههاي مشابه اغلب از شمارش تعداد شعاعهاي بالهها استفاده ميكنند كه در گونه سوزنماهي خزري تعداد شعاعهاي باله پشتي 22 تا 43 عدد، باله مخرجي 3 عدد، باله سينهاي تا 15 عدد و باله دمي 8 تا 11 عدد است. چشمهاي كوچكي دارد ولي به علت محل قرارگيري و رنگ متمايز آن بسيار برجسته هستند. سر اين ماهي داراي شيبي است كه به پوزه و دهان لولهاي ختم ميشود و جانور را قادر ميسازد در لابلاي سنگها و گياهان به جستجوي غذا بپردازد.

نرها داراي يك كيسه در زير شكم هستند كه در واقع از دو چين پوستي تشكيل شده است و از آنجايي كه سوزن ماهي نر از تخمها مراقبت ميكند مورد استفاده قرار ميگيرد.

سوزنماهي معمولاً به رنگ قهوهاي تا سبز با لكهها و نوارهاي تيره و روشن است. رنگآميزي بيشتر در نيمه پشتي سر برجستهتر است.

سوزنماهي با نام علمي «Syngnathus abaster» به خانواده سوزن ماهيان يا «Syngnathidae» تعلق دارد. از اين خانواده در دنيا تاكنون 232 گونه شناخته شده است كه بيشتر در آبهاي گرم و معتدل زندگي ميكنند.

طول برخي از گونههاي اين خانواده تا 65 سانتيمتر نيز ميرسد. همگي اعضاي اين خانواده در آبهاي شيرين و اغلب در مصب رودخانهها زندگي ميكنند و فرم بدن آنها شبيه به ني يا سوزن است.

در ايران فقط يك گونه از اين خانواده در سواحل و دهانه (مصب) رودخانههاي درياي خزر وجود دارد. سوزن ماهي كه در ايران يافت ميشود در زير گونه Caspius يا خزري طبقهبندي ميشود. اين گونه در سواحل و مصبهاي درياي سياه، مديترانه و خزر پراكندگي دارد. در ايران از مرداب انزلي تا خليج گرگان در امتداد سواحل درياي خزر در نزديك مصب و دلتاي رودخانهها يافت ميشود.

سوزنماهي فقط در آبهايي كه شوري آنها حدود 60 درصد يا اندكي كمتر است ميتواند زندگي و توليدمثل كند و به همين علت در نواحي عميق دريا يافت نميشود.

اين ماهي در بستر گلي و ماسهاي بيشتر يافت ميشود و زندگي در جاهايي كه گياهان آبزي يا بقاياي گياهان فراوان هستند را ترجيح ميدهد. در عمق بيشتر از 5 متر هرگز ديده نميشود. درجه آب محل زندگي سوزنماهي نيز معمولاً بين 8 تا 24 درجه سانتيگراد است.

سوزنماهي در بين گياهان آبزي پنهان ميشود. جانوران ريز را به وسيلة دهان لولهاي خود ميمكد. معمولاً از تخم و لارو سختپوستان كوچك، موجودات ذرهبيني و غيره تغذيه ميكند. معمولاً در دومين سال از زندگي توليدمثل ميكند و فصل زادو ولد در شرايط آب و هوايي شمال ايران در بهار يا پاييز است.

بسته به موقعيت جغرافيايي و شرايط زيستي، مادهها حدود 10 تا 60 تخم ميگذارند كه اين تعداد نسبت به تخمگذاري ساير انواع ماهيها بسيار اندك است. مادهها تخمها را در كيسهاي كه در زير شكم ماهي نر است قرار ميدهد و در واقع وظيفه نگهداري و مراقبت از تخمها تا خروج نوزادها به عهده ماهي نر است. نرها 20 تا 25 روز از تخمها نگهداري ميكنند و پس از آن نوزاداني به طول يک تا 3 ميليمتر از تخم خارج ميشوند.

سوزنماهي حدود 4 سال عمر ميكند و به راحتي ميتوان آن را در شرايط آكواريوم نگهداري كرد به شرطي كه آب محل نگهداري از زيستگاه طبيعي اين ماهي باشد و غلظت شوري و املاح آن نيز تغيير نكند.

سوزنماهي برخلاف ماهيان ديگر با بالهها شنا نميكند بلكه به وسيله حركات بدن در آب شنا ميكند و تقريباً حركاتي شبيه به مارماهي دارد.

سوزنماهي هيچ ارزش اقتصادي ندارد و براي تهيه فرآوردههاي غذايي براي انسان مناسب نيست، ولي اين ماهي از نظر اكولوژي داراي ارزش بالايي در طبيعت است و نقش مهمي در پايداري حيات اكوسيستمهاي آبي دارد.

سوزنماهي از نظر زيستي بسيار آسيبپذير بوده و به تغييراتي كه در محل زندگياش رخ ميدهد بسيار حساس است. با وجود اين كه جمعيت اين ماهي در ايران در حد مطلوب است اما كاهش جمعيت در برخي از نواحي ديده ميشود. به عنوان مثال ميتوان دهانة رودخانهها در سواحل فريدونكنار را ذكر كرد كه با كاهش جمعيت روبهرو شده است.

به طور كلي آلودگي رودخانهها، برداشت شن و ماسه در مصب رودخانهها و ديگر مواد باعث تخريب زيستگاه سوزنماهي ميشود. آلودگي آب رودخانهها و دريا به سموم و مواد شيميايي باعث نابودي سختپوستان و جانوران آبزي ذرهبيني ميشود كه غذاي اين ماهي را تشكيل ميدهند. زبالههاي خانگي و صنعتي نيز باعث مسموميت سوزنماهي ميشود. استفاده مداوم از تورهاي ماهيگيري نيز موجب تخريب زيستگاه و تلفات ميشود. سوزنماهي وابستگي شديدي به گياهان آبزي دارد و از بين رفتن گياهان زيستگاه اين ماهي به دلايل مختلف باعث كم شدن جمعيت اين ماهي ميشود. امروزه وجود تفريحگاهها و اقامتگاههاي ساحلي، افزايش قايقهاي موتوري، تغيير شكل سواحل و مصبها نيز تخريب زيستگاه سوزنماهي را به دنبال دارد.

گونه سوزنماهي (Syngnathus abaster) براي نخستين بار در سال 1826 توسط يك طبيعيدان فرانسوي به نام «Antonie Risso» در سواحل نيس واقع در فرانسه كشف و شناسايي شد.

زيرگونه سوزن ماهي خزري (Caspius) نيز براي نخستين بار توسط «Eichwald» در سال 1831 شناسايي و نامگذاري شد.

انواع نی ماهی(سوزن ماهی)

* مرتضي جوهري

كارشناس اكولوژي جانوري

[پارسا]

[پارسا]

متاسفانه عکس های دیگری نتونستم آپلود کنم

[پارسا]

QUICK STATS

Minimum Tank Size: 30 gallons Care Level: Easy Temperament: Peaceful Water Conditions: 75-82° F, KH 5-19, pH 6.0-8.0 Max. Size: 6" Color Form: Black, Silver Diet: Carnivore Origin: Indonesia Family: Syngnathidae

[پارسا]

حداقل حجم آب مورد نیاز: حدود 130 لیتر
سطح نگهداری: آسان( البته بنده هیچ اطلاعاتی در مورد سطح نگهداری آن ندارم و فقط اطلاعات موجود را ترجمه نموده ام)
خلق و خو: صلح جو
رنگ بندی: مشکی و نقره ایی( البته ماهیان دریای خزر بیشتر سبز میل به زرد هستند)
حداکثر سایز: 6 اینچ.15 سانتی متر
غذایی: گوشتخوار( که باز مطمئن نیستم.) و دلیلی بر نگهداری یا عدم نگهداری آن با ماهیان گوشتخوار همچون اسکار یا سیچلایدها و... ندارم.
زادگاه: اندونزی( البته در دریای خزر هم یافت میشود)
خانواده:Syngnathidae