پناهگاه حيات وحـش قميشلو



پناهگاه حيات وحش قميشلو در شمال غربي اصفهان در فاصله 25 كيلومتري اصفهان و 15 كيلومتري شهر تيران و در محدوده جغرافيايي ً27 و 51 تا 51 و عرض جغرافيايي ً5 و 33 تا ً43 و 32 واقع است. اين منطقه از غرب به روستاهاي حسين آباد و تندران، از شرق به جهاد آباد و روستاهاي دو شهر دهق و علويجه و از سمت جنوب به دربند و از شمال به جاده آسفالته اصفهان ـ علويجه منتهي ميگردد. پناهگاه حيات وحش قميشلو داراي آب و هواي معتدل متمايل به گرم بوده و در منطقه اي نيمه صحرايي واقع گرديده است.

تاريـخـچـه:

پناهگاه حيات وحش قميشلو در زمان قاجاريه يكي از بهترين شكارگاه هاي اصفهان بوده كه مسعود ميرزا پسر بزرگ ناصرالدين شاه و حاكم اصفهان (ظل السلطان) در اين منطقه به شكار مي پرداختند اين منطقه زيستگاه مناسبي براي قوچ و ميش نژاد اصفهان ( Ovis orientalis esfahanica ) مي باشد علاوه بر اين گونه، گونه هاي با ارزش گياهي و جانوري در اين منطقه وجود دارد. در سال 1343 كانون شكار و صيد منطقهاي با وسعت 37 هزار هكتار را از شاهزاده هاي قاجاريه خريداري و به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام كرد در سال 1350 شوراي عالي شكارباني و نظارت بر صيد همان مساحت 37 هزار هكتار را كه مشتمل بر سه منطقه امن بود به عنوان پناهگاه حيات وحش تصويب نمود در سال 1374 وسعت اين منطقه به 85750 هكتار افزايش يافت كه محدوده آن بر اساس مصوبه و نقشه دقيقاً تعيين گرديده است.

راه هاي دسترسي:

جاده اصفهان ـ تهران پس از عبور از پل شاهين شهر به سمت جاده جهادآباد و پس از خروج از جهاد آباد در امتداد جاده شوسه شاه ماهور.

جاده اصفهان ـ تيران و جاده شهداي آن شهر و در امتداد آن تا دربند تيران، ورودي ديگري به پناهگاه است.

اقليم:

متوسط بارندگي ساليانه 190ـ180 ميليمتر مي باشد كه مشخصه منطقه خشك با بارندگي كم است. متوسط كمترين رطوبت 16 درصد در تابستان و متوسط بيشترين آن 76 درصد در فصل زمستان مي باشد. حداكثر درجه حرارات 5/41 درجه سانتيگراد در مردادماه و كمترين آن 5/18ـ درجه سانتيگراد در بهمن ماه است كه نتيجه اين مطالعات نشان مي دهد اقليم منطقه سرد و خشك است.

وضعيت توپوگرافي:

عرصه هاي طبيعي قميشلو را دشت ها، كوه ها و تپه ماهورهاي متعددي تشكيل مي دهد مهمترين ارتفاعات منطقه عمركوه، موستان، زنگاري، دم زرد، اتابكي، دربند، كپه پلنگ و دم دراز ميباشد.

منابع آبي:

بيش از 45 منبع طبيعي و احداثي آب شرب انساني، حيات وحش و كشاورزي در محدوده پناهگاه وجود دارد كه از منابع مختلف چاه، قنات و چشمه تأمين ميگردد. از مهمترين منابع آبي ميتوان به چشمه كرالياس چشمه كهوك، چشمه موشي، چشمه سنجد ، چاه محمودي و چاه خرسك اشاره كرد.

مناطق امن پناهگاه حيات وحش قميشلو:

در حال حاضر پناهگاه داراي سه منطقه امن با مشخصات زير است.

منطقه امن كرالياس داراي وسعتي معادل 4712 هكتار كه زيستگاه مطلوب قوچ و ميش است.

منطقه امن زلول و لاسميان با وسعت 3102 هكتار.

منطقه امن سلاخي و كهوك با وسعت 2100 هكتار.

در حال حاضر مطالعاتي در خصوص افزايش سطح مناطق امن و تبديل آنها به پارك ملي در حال انجام است.

حيات وحش جانوري:



پستانداران:

قوچ و ميش اصفهاني به عنوان گونه غالب منطقه. آهوي ايراني، كل و بز، گرگ، شغال، روباه، كفتار، گوركن راهراه، كاراكال، پلنگ، تشي، خرگوش، موش، جربيل.

پرندگان:

قرقي، سارگپه، عقاب طلايي، كركس، دال، بالابان، شاهين، دليجه، تيهو، كبك، كبوتر چاهي، فاخته، قمري، سبزقبا، جغد كوچك، زنبور خورك، هدهد، هوبره (غير بومي يا مهاجر) و تعدادي پرندگان ريزجثه و گنجشك سانان .

خزندگان:

لاك پشت خشكي، آگاما، انواعي از جكوها و مارهاي سمي و غير سمي.

گياهان پناهگاه حيات وحش قميشلو:

در پناهگاه حيات وحش قميشلو حدود 350 گونه گياه شناسايي شده كه مربوط به 216 جنس و 62 تيره گياهي بوده و گونه هاي غالب آن را آرتميزيا و آستراگالوس تشكيل ميدهد. در مناطق امن به علت جلوگيري از چراي مفرط دامها و قرق، گونه هاي خوش خوراك رويش فوق العاده داشته و سطح بيشتري از مراتع را پوشانيده است.. گياهان منطقه از لحاظ دارويي و صنعتي داراي اهميت زيادي هستند.

برنامه هاي عمراني منطقه:

به منظور احيا و توسعه مناطق حساس اكولوژيك و به ويژه مناطق امن، اقدامات مؤثري از بدو حفاظت تاكنون اعمال گرديده كه اهم آن ها عبارتند از :

بهسازي چشمه سارهاي حياتي جهت استفاده انساني و وحوش.

احداث بيش از 30 آبشخور.

احداث منبع ذخيره آب براي جبران كاهش آب در فصل تابستان در مناطق امن.

اجراي طرح هاي آبرساني از منابع اصلي به آبشخورهاي احداثي.

نصب دو دستگاه تلمبه بادي در مناطق امن .

ايجاد سدخاكي در دهنه الهي آباد، دره حمام، دهنه كنده سلطاني، تنگ كهوك، نجفآبادي و ورپشت و باغك ها.

ترميم جادههاي جيپ رو.

تجهيز و ترميم باغ قميشلو براي حفظ آثار تاريخي موجود در آن، در حال حاضر طرح ترميم و بازسازي قلعه قميشلو و همچنين طرح جامع قميشلو در حال انجام است.


منبع: irandeserts.com